Page 208 - DÖRT DÖRTLÜK | KİMYA TYT
P. 208

KİMYA                   Kimyasal Tepkimeler - Kimyasal Tepkimelerde Hesaplamalar    ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        20.  240’ar gram NH  ve O  gazlarından oluşan karışım,
                         3    2                                    C H + 5O √ 3CO + 4H O
                                                                     3  8   2       2    2

            4NH  + 5O  † 4NO + 6H O                                  y            3y
                3    2          2
                                                                   2x + y = 1 mol / ×(-2)
            tepkimesine  göre  tam  verimle  tepkimeye  girdiklerinde
                                                                   4x + 3y = 2,5 mol
            hangi maddeden kaç gram artar?
                                                                   -4x – 2y = -2
            (Mol kütleleri, g/mol, H: 1, N: 14, O: 16)
                                                                   4x + 3y = 2,5
            A) 120 g O         B) 120 g NH               C) 138 g O
                     2                   3               2         y = 0,5 mol
                      D) 138 g NH          E) 146 g O              2x + y = 1
                                3                  2
                                                                   2x + 0,5 = 1
            Çözüm:                                                 X= 0,25 mol başlangıçtaki C H  ise 2x= 2·0,25= 0,5 mol.
                                                                                          2  6
            NH : 14 + 3·1 = 17 g/mol                                                                                                                    I. yargı doğru.
               3
            O : 2·16 = 32 g/mol                                    2C H + 7O √ 4CO + 6H O
                                                                             2
                                                                        6
                                                                                           2
                                                                      2
                                                                                     2
              2
                                                                     2x                 6x = 6·0,25 = 1,5 mol
            Amonyağın yanma tepkimesi ve kullanılan madde miktar-
            ları şöyledir.                                         C H + 5O √ 3CO + 4H O
                                                                     3  8   2       2    2
            4NH + 5O  2  √ 4NO + 6H O                                y                 4y = 4·0,5 = 2 mol
                3
                                   2
             4·17  5·32
                                                                   Toplam H O = 1,5 + 2 = 3,5 mol.            II. yargı doğru.
                                                                           2
            68 g amonyağın yanması için 160 g oksijen gerekir.     Kullanılan O  miktarı
                                                                             2
            Tam verimle gerçekleşen tepkimelerde giren maddelerden      2C H + 7O √ 4CO + 6H O
                                                                      2
                                                                             2
                                                                                           2
                                                                        6
                                                                                     2
            biri  tükenir.  Giren  maddeler  eşit  kütleli  alındığında  kütle   2x  7x
            olarak çok kullanılan önce biter. Oksijen amonyağa göre   7x = 7·0,25 = 1,75 mol
            kütle olarak daha çok kullanıldığı için oksijen önce biter.
            Amonyak ise artar.                                     C H + 5O √ 3CO + 4H O
                                                                     3
                                                                       8
                                                                            2
                                                                                         2
                                                                                    2
                                                                     y    5y
            160 g O          68 g NH
                  2                 3                              5y = 5·0,5 = 2,5 mol
            240 g            X
                                                                   1,75 + 2,5 = 4,25 mol.                          III. yargı yanlış.
            X = 240·68/160 = 102 g NH  kullanılır.
                                  3
                                                                                                          Cevap: C
            240 - 102 = 138 g NH  artar.
                             3
                                                  Cevap: D
                                                               22.  3X(OH)  + 2H PO  † X (PO )  + 6H O
                                                                         2    3  4    3   4 2   2
                                                                   tepkimesinde  43,5g  X(OH) ’nin  yeteri  kadar  H PO  ile
        21.  Toplamı 1 mol olan C H  ve C H  gaz karışımının tama-                       2                3  4
                              2  6   3  8                          tepkimeye girmesi sonucu 27g H O elde edildiğine göre
            men  yanması  sonucu  normal  koşullarda  56  L  CO   gazı                        2
                                                     2             X’in mol kütlesi aşağıdakilerden hangisidir?
            oluşuyor.
                                                                   (Mol kütleleri, g/mol, H: 1, O: 16, P: 31)
            Buna göre
                                                                   A) 24     B) 26    C) 30     D) 42     E) 48
             I. Başlangıçta 0,5 mol C H  gazı vardır.
                                2  6
            II. Oluşan H O miktarı 3,5 moldür.                     Çözüm:
                      2
            III. Kullanılan O  miktarı 4 moldür.                   Tepkimede 27g H O oluşması için kaç mol X(OH)  kullanıl-
                        2                                                        2                        2
                                                                   ması gerektiği bulunur. Önce 27 g suyun kaç mol olduğu
            yargılarından hangileri doğrudur?
                                                                   belirlenir.
            A) Yalnız I        B) Yalnız III        C) I ve II
                                                                   H O = 2·1 + 16 = 18 g/mol
                                                                     2
                      D) I ve III          E) I, II ve III
                                                                   1 mol H O       18 g
                                                                         2
            Çözüm:
                                                                   X mol H O       27 g
                                                                          2
            Normal koşullarda CO  mol sayısı; n = 56/22,4 = 2,5 mol
                              2                                    X = 27/18 = 1,5 mol su elde edilmiştir.
            Gaz karışımının yanma tepkimeleri şöyledir.            3X(OH) + 2H PO √X (PO ) + 6H O
                                                                         2    3  4     3  4 2    2
             C H  + 7/2O √ 2CO + 3H O
              2  6     2        2    2                             3 mol                       6 mol
               x             2x                                    X mol                       1,5 mol
             2C H  + 7O   √ 4CO     +  6H O
               2  6     2         2     2                          X = 3·1,5/6 = 0,75 mol X(OH)  tepkimeye girmiştir ve kütlesi
                                                                                          2
               2x              4x                                  43,5 gramdır.

                                                           206
   203   204   205   206   207   208   209   210   211   212   213