Page 268 - DÖRT DÖRTLÜK | KİMYA TYT

KİMYA Asitler, Bazlar ve Tuzlar ÇÖZÜMLÜ SORULAR

55. Asitlerle bazların etkileşerek tuz ve su oluşturduğu tepki- 56. Bir maddenin asit ya da baz oluşuna bağlı olarak renk
melere nötralleşme tepkimesi denir. değiştiren maddelere indikatör (belirteç) denir.

I. HCl(suda) + NaOH(suda) † NaCl(suda) + H O(s) Tabloda bazı belirteçlerin asidik ve bazik ortamdaki renkleri
2
verilmiştir.
II. H PO (suda) + Ca(OH) (suda) † Ca (PO ) (suda) +
3 4 2 3 4 2
H O(s) Asitteki Bazdaki Nötr ortamdaki
2 İndikatör
III. Ca(OH) (suda) + HBr(suda) † CaBr (suda) + H O(s) rengi rengi rengi
2 2 2
Bromfenol mavisi Sarı Mavi Yeşil
IV. HNO (suda) + Ba(OH) (suda) † Ba(NO ) (suda) +
3 2 3 2 Fenolftalein Renksiz Pembe Renksiz
H O(s)
2 Metil oranj Kırmızı Sarı Sarı

Yukarıda verilen denkleştirilmemiş nötralleşme tepkimele-
rinden eşit mol sayısında su elde etmek isteniyor. Tablodaki bilgilere göre,
Bu amaçla gereken asitlerin mol sayıları arasındaki ilişki 2H PO + 3Ca(OH) √ Ca (PO ) + 6H O
2
3
3
4
4 2
2
için hangisi doğrudur?
nötralleşme tepkimesi ile ilgili olarak verilen
A) II > I = III = IV H PO Ca(OH) Kullanılan Ortam
3 4 2
B) I = III > II = IV mol sayısı mol sayısı indikatör rengi
C) I > II > III > IV I. 4 6 Bromfenol mavisi Mavi
D) IV > II > I > III II. 1 4 Fenolftalein Pembe
E) I = III = IV > II III. 5 6 Metil oranj Sarı
numaralandırılmış bilgi satırlarından hangileri doğrudur?
Çözüm: A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
I. HCl(suda) + NaOH(suda) † NaCl(suda) + H O(s) D) I ve II E) I, II ve III
2
II. 2H PO (suda) + 3Ca(OH) (suda) † Ca (PO ) (suda) + Çözüm:
3 4 2 3 4 2
6H O(s) 2H PO + 3Ca(OH) √
2 3 4 2
III. Ca(OH) (suda) + 2HBr(suda) † CaBr (suda) + 2H O(s) I. 4 mol 6 mol Artansız = Nötr
2 2 2
II. 1 mol 4 mol 2,5 mol baz artar.
IV. 2HNO (suda) + Ba(OH) (suda) † Ba(NO ) (suda) +
3 2 3 2
2H O(s) III. 5 mol 6 mol 1 mol asit artar.
2
Nötralleşme tepkimelerinin denkleştirilmiş hâlleri yukarıda- I. Bromfenol mavisi nötr ortamda yeşil renk verir.
ki gibidir. Eşit mol sayısında su elde etmek isteniyor. Su
II. Bazik ortamda fenolftalein pembe renk verir.
mollerini 6 molde eşitlemek için 1. tepkime 6, II. tepkime 1,
3. ve 4. tepkimeler 3 ile genişletilmelidir. III. Asidik ortamda metil oranj kırmızı renk verir.
Cevap: B
I. 6HCl(suda) + 6NaOH(suda) † 6NaCl(suda) + 6H O(s)
2
II. 2H PO (suda) + 3Ca(OH) (suda) † Ca (PO ) (suda) +
3 4 2 3 4 2 57. Aşağıdaki maddelerden hangisi suda çözündüğünde
6H O(s) +
2 H O derişimini artırmaz? ( H, C, N, O, S)
3 1 6 7 8 16
III. 3Ca(OH) (suda) + 6HBr(suda) † 3CaBr (suda) + A) SO
2 2 2
6H O(s)
2 B) CH COOH
3
IV. 6HNO (suda) + 3Ba(OH) (suda) † 3Ba(NO ) (suda) + C) N O
3 2 3 2 2 5
6H O(s) D) SO
2 3
Asit mol sayıları arasındaki ilişkinin; I = III = IV > II şeklinde E) NO
olduğu görülür.
Çözüm:
Cevap: E
NO oksijence fakir ametal oksit olduğundan nötr oksittir.
+
CO, NO ve N O nötr oksitlerdir. Suda H O derişimini artır-
2 3
maz. SO , SO ve N O gibi oksijence zengin olan ametal
3 2 2 5
+
oksitler yapısında H iyonu içermediği hâlde su ile reaksi-
yona girdiğinde asit oluşturur.
Cevap: E
266