Page 141 - Osmanlıca 10 (Tüm Kitap)

EK ETKİNLİKLER 139

Ünite 1

Fotoğraflar Konuşuyor

Üç grup oluşturunuz. Gruplar arasında, bulunduğunuz ildeki Osmanlı Türk-
çesiyle yazılmış eserleri, eski mezar taşı ve kitabelerini ve Osmanlı Dönemi’ne
ait mimari eserlerin üzerindeki yazıları araştırıp fotoğraflamak üzere iş bölümü
yapınız. Çalışmalarınızı tamamladıktan sonra çektiğiniz fotoğrafları sınıfça yo-
rumlayınız ve bunları sınıf panosunda sergileyiniz.

Tanıyalım

Osmanlı mezarlıkları ve mezar taşları dün olduğu gibi bugün de
herkesin ilgisini çekmektedir. Çünkü bu mezarlıklar, endamlı servi-
leri, rengârenk çiçekleri ve sanat şaheseri taşlarıyla insana huzur
veren mekânlardır. Eski mezarlıklarımızda ölümün, insana ürperti
veren soğuk yüzü görülmez. Osmanlı medeniyeti buraları birer
“manevi istirahat bahçesine” çevirmiştir. Mezar taşı kitabeleri
yapıları itibarıyla da sanat ve estetiğin konusu olmuşlardır. Çok
ince taş işçiliği, çeşitlilik arz eden başlıkları, taşıdıkları edebî
ifadeler ve yazı sanatının çok güzel örneklerini taşımaları
onları önemli kılmıştır. Ayrıca kişi ile ilgili en doğru bilgiler me-
zar taşlarından elde edilmiştir. Mesela, Sicill-i Osmani mü-
ellifi Mehmed Süreyya kitabını telif ederken büyük ölçüde
mezar taşlarından faydalanmıştır.
…
Hayatın her safhasında gerçek güzelliği yakalama gayre-
ti, mahallenin bu mezar köşesinin de estetikten nasiplenme-
sini sağlamıştır. Kadın mezar taşına ayrı bir güzellik, erkek me-
zar taşına ayrı bir özellik verilmiştir. Mezar taşına yazılan edebî
ifadeler, düşürülen tarih mısraları, hayatı şuurla yaşamanın
bir ifadesi olarak görülebilir. Mezardaki kişi ile ilgili bilgiler taşa
kaydedilmiş; en doğru bilgiler taşa kaydedilerek sağlam bir
kaynak oluşturulmuştur.
Mezarlıklar bir millet için yaşanılan yerin müzesi ve tapusu
hükmündedir. Mezarlıklar, müze yanında önemli arşiv vesika-
larıdır. Tarihte yaşamış birçok önemli şahısla ilgili bilgiler me-
zar taşı kitabelerinden öğrenilmektedir. Alman şairlerinden
Heine’nin şu sözü ne kadar önemlidir: “Her mezar taşının altın-
da bir dünya tarihi yatar.”
Süleyman Berk, Zamanı Aşan Taşlar