Page 64 - Tasarım Beceri Atölyeleri Öğretmen El Kitabı

Söz (Konuşma) Topu: Söz çubuğu ile aynı işlevde ama farklı bir formudur. İçi hafif malzemeden bir toptur.
Sınıf içinde sıra ile konuşmak yerine hızlıca son fikirler alınması veya kalabalık sınıflarda uygulanması açısın-
dan kullanışlıdır. Söz almak isteyen bir diğerine topu fırlatarak, sözü top ile aktarır. Sırasıyla değil, bir oyun
şekilde bir birine top atar şekilde sözün dolaşması için kullanılanılır.

Kolaylaştırıcı: Paylaşım çemberini başlatan ve bitiren, kimsenin sözünü kesmeden kuralları hatırlatan kişi-
ye kolaylaştırıcı denir. Burada çemberin kolaylaştırıcısı öğretmen olacaktır. Öğretmen öğrencilere yeterli dene-
yimi sağladığında, öğrenciler arasından da kolaylaştırıcı seçilebilir. Kolaylaştırıcının da çembere dahil olması
ve paylaşımlarda kendi duygularını, düşüncelerini paylaşarak, diğerlerine ilham olması beklenir.

Söz Tutucu: Söz tutucu, elinde zili olan, çember adabına uyulmadığında zil çalarak çemberi uyaran kişidir.
Genelde söz tutucu hangi kurala uyulmadığını söylemez. Zil çalındığında, paylaşım çemberindeki herkesin
susması, bir durup düşünmesi ve hangi kurala uyulmadığını kendi kendilerine keşfetmesi sağlanır. Bu naif
uyarı, öğrencilere kendi sorumluluklarını almayı, farkındalığı ve çemberi gözlemlemeyi öğretmektedir. Dışarı-
dan bir uyaran vermeden, içeriden bir gözlem gücü katmaktadır. Bu açıdan çemberdeki paylaşım çok dağılma-
dığı sürece söz tutucunun zille, konuşmadan müdahale etmesi beklenir. Eğer tekrar olursa kolaylaştırıcı veya
söz tutucu sözlü olarak hatırlatabilir. Bunu ilk başta öğretmen yapar. Öğrenciler iyice kuralı öğrendiklerinde
tek bir öğrencide sabit kalmamak şartıyla öğrencilere devredilebilir.

Paylaşım çemberlerinde uyulan oyunsu kurallar şunlardır;

Kalpten Konuş: Tüm paylaşımlarda önemli olan dürüstçe, herkesin yüreğinden geçenleri paylaşmasıdır.
Burada “biz” yerine “ben” dili konuşulması teşvik edilmelidir. Böylelikle kişi karşıdakini yargılamak yerine,
kendi duygularını paylaşmayı teşvik edilir. Bu duygusal zekayı geliştirdiği gibi, kendini ifadeyi oldukça güç-
lendirmektedir. Ayrıca kendi yüreğinden geçenleri özgürce ifade edeceği bir alana sahip olmak, kendini ger-
çekleştirmek açısından çok önemlidir. Bu tarz paylaşımlar, içsel diyalogları dış gözle görmeye yaramakta, bu
da ne istediğinin farkındalığını sağlamaktadır.

Yürekten Dinle: Konuşurken, herkesin dinlemesi teşvik edilmektedir. Çember adabında, birinin söylediği
bir cümlenin, çemberdeki başka birinin kafasındaki soru işaretine cevap olduğu felsefesi vardır. Haliyle bunu
teşvik etmek için öğretmen bazen “Bu kişinin bahsettiği duyguyla ilgili ne hissediyorsunuz?” diye sorabilir ve
dinlemeyi teşvik edebilir. Bu dinlemek hem empati yeteneği kazandırmakta hem de dinleme becerisini kazan-
dırmaktadır.

Açık Fikirli Ol: Paylaşım çemberinin kolaylaştırıcısı olan öğretmen her daim ben diliyle konuşmaya teşvik
etmelidir. Başkalarını yargılamadan çember paylaşımı yapılmalıdır. Bu aynı zamanda ikili tartışma değil, her-
kesin kendi düşüncesini ifade etmesini de teşvik eder.

Yalın Ol ve Nokta Atışı Konuş: Paylaşım çemberlerinde bir istenmeyen durum aynı şeylerin tekrar tekrar

56