Page 532 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9

CEVAP ANAHTARLARI
III (virgül) : Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş 5. “Gazi” kelimesi burada özel adın (Mustafa Kemal Atatürk) Etkinlik No.: 191
olan özneyi belirtmek için kullanılmıştır. yerine kullanılan unvan sıfatıdır. Bu nedenle büyük harfle
IV (virgül) : Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için yazılmıştır. 1. Yönerge
kullanılmıştır. Cümle: Bütün gazilerin kürsüden söylenen nutku dinledikleri 1.
görülüyordu. İletişimi bir var olma sorunu gören insanoğlu, uzakta bulunan-
larla da iletişim için harekete geçmiştir. Önceleri ateş ve duman-
la iletişim kuran insan, yazının ve kâğıdın bulunmasıyla mektup
Etkinlik No.: 189
yazmış, değişen yaşam biçimlerine uyum sağlayarak yeni yön-
temler geliştirmiştir. Bu gelişmeler hep daha hızlı ve sağlıklı yön-
1.
KELİMELER ÇAĞRIŞTIRDIĞI ANLAMLAR de olmuştur. Mektupların yerini bugün e-posta ve kısa mesajlar
almıştır. Değişen koşullara rağmen insan hep iletişim hâlindedir.
latif Güzel, hoş.
Değişen ve gelişen dünyada değişmeyen şey iletişim ihtiyacıdır.
tasavvur Tasarım, zihinde canlandırma.
2. Yönerge
raks Dans.
aksan Bir bölgeye özgü söyleyiş özelliği. 2. Padişahlar, başarılı buldukları sanatçıları ödüllendirmektedir.
Ancak dönemin kamu kurumlarında memurlar, insanların so-
müsvedde Yazı taslağı. runlarıyla ilgilenmemekte ve iş yapmak için rüşvet istemekte-
dirler.
2.
KELİMELER EŞ ANLAMLILARI CÜMLELER 3. Şairin selamını verip muhataplarının rüşvet olmadığı için alma-
maları, memurların soğuk tavır göstermeleri, şairin isteklerini
Yazar, toplumu
muharrir yazar yerine getirmemeleri şairde rahatsızlık uyandırmıştır. Bundan
yansıtan insandır. şikâyetçidir ve bu durumu Şikâyetname ile dile getirir. Şikâyet-
Dünyada her çocuk name, bir görevlinin, yanlış ve kötü hareketleriyle davranışlarını
mesut mutlu
mutlu yaşamalı. ilgili ve yetkili makama bildiren yazı, şikâyet mektubu anlamına
gelir.
Gerçekleri sana
hakikat gerçek
anlatmalıyım. Etkinlik No.: 192
Eleştiri, yapıcı
tenkit eleştiri 1. Olası Cevaplar:
olmalıdır. Dönemin aydınlarında milliyetçilik ve inanç ön plana çıkan fi-
Keşke seninle hiç kirlerdir.
münakaşa tartışma tartışmasaydık... Şinasi’nin yaşadığı Tanzimat Dönemi’nde dinî düşünce tarzının
ve milliyetçilik akımının baskın olduğunu söyleyebiliriz.
3. Bugünlerde beni maddi sıkıntılar yoruyor. 2. Olası Cevaplar:
Yeterli beslenmediği için zayıf kaldı. Dönemin siyasi, kültürel yapısı vb. konular hakkında bilgi veri-
lebilir. Yazma etkinliği, öğrencinin birikimine ve hayal gücüne
bağlı olarak şekillenecektir.
Etkinlik No.: 190
3. Olası Cevaplar:
1.
KELİMELER ANLAMLARI İnsanların tarihin her döneminde iletişime ihtiyacı olmuştur.
Böyle bir dönemde mektubun varlığı hem toplumlar hem de
tetkik İnceleme. tarih açısından büyük önem arz eder.
neşir Yayın, yayımlama. Etkinlik No.: 193
Genellikle mobilya işlerinde kullanılan, en
kontrplak az üç kaplamanın tutkallanmasıyla oluşan 1. Konu ve amacı belirleyen unsur ve duygular, Cemal Süreya’nın
özlemi, sevgisi ve eşiyle aralarındaki yanlış anlaşılmalardır. Me-
ince esnek tahta. tinde geçen “Hayatımsın.” “…benden yanlış yere, yok yere kuş-
Üzerine resim yapılan, gerdirilmiş keten, kulanıyorsun.” “…anla beni.” “Bir de seviyorum seni: Tek dalım-
tuval kenevir veya pamuklu kaba kumaş. sın.” “Ne tuhaf, son bir iki ayda seni, benden biraz uzaklaştın,
araya mesafeler, tedirginlikler sokuyorsun diye düşünürken o
siyatik Kalça sinirlerinde oluşan ağrılı hastalık. sırada sen de aynı şeyleri düşünüyormuşsun.” cümleleri, konu
ve amacın belirlenmesindeki ana duyguları anlamamıza katkıda
berdevam Sürmekte olan, sürüp giden. bulunmaktadır.
müzmin Süreğen. 2. Metinden altı çizili cümleler çıkarıldığında yazarın, mektubunu
sevgi ve özlemini ifade etmek için yazdığı görülmektedir. Bu du-
mamafih Bununla birlikte. rumda yazarın eşiyle aralarındaki yanlış anlaşılmaları giderme
amacı ortadan kalkacaktır.
2. Güzel şey okumanın hasretini çekiyorum. Etkinlik No.: 194
Bana gelince, bir hayli zamandır işi ressamlığa döktüm, beş se-
neden beri elime fırça aldığım yoktu, birdenbire coşkunluk geldi 1. “Kıpırdanmaz göllerin karasevdalı leyleği” ifadesi, kimsenin ol-
ve şimdi elimden fırçayı bırakmıyorum. madığı bir ortamda derin üzüntü gibi belirtilerle kendini göste-
ren bir ruh durumunu çağrıştırmaktadır. Melankolik bir yapıda
3. Aynı ruhsal durumları yaşadıklarından benzerlik gösterebilir. kendi isteklerini umutsuzluktan dolayı savsaklama anlamı da
Dil ortak kullanıma imkân tanır. Bunun sonucunda her iki me- çıkarılabilir.
tinde ortak söz grubu olarak “balıklama dalmak” kullanılmıştır.

531