Page 10 - Felsefe 10 | Çalışma Defteri-2

Açık Uçlu Sorular

Aşağıda yer alan metni okuyarak soruları cevaplayınız.

KAVRAMLAR ÜZERİNE

İnsanı hayvandan ayırt eden niteliklerin en başında gelenlerinden biri hatta birincisi
olan konuşma, ne de olsa kavramlar üzerinde bir ölçüde anlaşmayı gerektirir. İnsan
yaşamındaki deneyler bu anlaşmayı sağlayabilir. Çünkü insanlar her konuda ne kadar
ayrı biçimde düşünürlerse düşünsünler yine de haz elde etmek ve acıdan kurtulmak
için başvurdukları yollar arasında büyük benzerlik vardır. Ağaçların meyvelerinden
yararlanmak isteyen insanlardan hemen hepsi ham meyveleri bırakıp olgunları toplayacakları için 'ham' ve

'olgun' kavramları üzerinde kolayca anlaşabilirler. Ancak bu anlaşmanın belli bir derecesinin bulunduğu da bir
gerçektir. Birisinin henüz ham saydığı bir meyve bir başkası için olgun olabilir. Yani insanların günlük yaşamdaki
ilişkilerinin düzenli yürümesi için kavramlar üzerinde bir ölçüde anlaşma gerekmekte ve bu ölçüdeki anlaşma bu
ilişkiler içinde kendiliğinden gerçekleşmektedir. Fakat kavramlar üzerinde günlük yaşamın hem gerektirdiği hem
de sağladığı ölçüdeki anlaşma her zaman yeterli olamaz. Özellikle bilimsel tartışmalarda bu anlaşma kesinliğe
doğru yaklaşmadıkça sağlıklı bir sonuç elde edilemez. Kesin anlaşmanın yoluysa tanımlar üzerinde anlaşmaktır.
Tanımlar bir bilgi alanındaki uzmanların o bilgi alanındaki kavramların çağrıştırması gerektiği üzerinde anlaştıkları
niteliklerin toplamıdır. Uzmanların üzerinde anlaştıkları bu tanımlar sözlüklere, ansiklopedilere ve o kavramla
ilgilenen kimselerin belleklerine işlenerek değişmez bir biçim alır.

Vehbi Hacıkadiroğlu’nun “Kavramlar Üzerine” adlı makalesinden alıntılanmıştır.

1. Bu parçada filozof sizi neye ikna etmeye çalışıyor?

.............................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................
2. Filozof hangi iddiasını desteklemek için ne tür kanıtlar sunuyor?

.............................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................
3. Filozofun varmak istediği temel sonuç nedir?

.............................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................
4. Metinden ne tür felsefi sorular çıkarılabilir?

.............................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................
5. Sizce kavramlar ve tanımlar olmasaydı dünya nasıl bir yer olurdu?

.............................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................
6. Sizce de günlük ilişkilerde kullanılan kavramların anlamları üzerine belli ölçüde bir uzlaşı

sağlanabiliyor mu? Görüşlerinizi filozofun görüşleri ile ilişkilendirerek örneklendiriniz ve

temellendiriniz.

.............................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................

ORTAÖĞRETİM 10 FELSEFE-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ