Page 18 - Felsefe 10 | Çalışma Defteri 4

Düşünce Deneyleri

Aşağıdaki örnek durumu okuyarak soruları cevaplandırınız.

KAVANOZDAKİ BEYİN
Bu düşünce deneyini ileri süren Hilary Putnam, kötü
niyetli bilim insanları tarafından ameliyat edildiğimizi ve
bu ameliyat ile birlikte beynimizin alınarak beynin yaşama-
sı için gerekli sıvıların bulunduğu bir fıçıya veya kavanoza
konulduğunu hayal etmemizi ister. Ayrıca teknolojinin de
bu operasyonların yapılabilmesine imkân verecek seviyede
olduğunu ifade eder. Kavanozdaki beyin sinir uçları çok ge-
lişmiş bilgisayarlara bağlıdır. Bu bilgisayarlar yanılsama olan
her şeyin mükemmel derecede normal olduğunu ve bu ya-
nılsamaların beynin gerçek bir şekilde algılamasına yardım ettiğini söylemektedir. Yani insanlar, objeler, kısaca
insanın dış dünyada deneyimleyebileceği her şey gerçekten o kişinin deneyimlediğini hissettirecek kapasiteye
sahiplerdir. Mesela, bilgisayar kavanozun içindeki insanın elini kaldırmaya çalıştığı anda gerekli sinyalleri gönde-
rerek gerçekten de o kişinin elini kaldırdığını görmesini ve hissetmesini sağlamaktadır.
Uzun ve dinlendirici bir uykuya benzeyen şeyden sonra uyandınız. Kendi odanızı görmek için gözlerinizi
açtınız. Anneniz sizi çağırıyor ve okul servisini kaçıracağınızı söylüyor. Mutfaktan demli çay kokusunu alabiliyor-
sunuz. Her şey normal görünüyor. Kendi evinizde olduğunuzu düşünüyorsunuz, çünkü onu duyularınızla dene-
yimliyormuş gibi görünüyorsunuz, ama gerçekte sadece bir kavanozda bedensel bir beyinsiniz.

[Kaynak: Yardımcı, A. (2015). “Metafizik ve Epistemolojik Solipsizm Üzerine Eleştirel Bir İnceleme,” Mavi Atlas, 4/2015: 190-200. 21.12.2021 tarihin-
de https://www.academia.edu/44536501 adresinden erişildi]

1- Size göre bilgi nasıl edinilir? Bilgi edinmek için duyularımıza güvenebilir miyiz? Neden?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………….............................................................................……

2- Eğer kavanozun içindeki beyinsek gelişmiş bilgisayarlar veya bilim insanları neden bu deneyi çürütecek
argümanlar üretmemize izin vermektedir? Değerlendiriniz.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………............................................................…….................

ORTAÖĞRETİM 18 FELSEFE-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ