Page 4 - Felsefe 10 | Çalışma Defteri-5
P. 4

Hatırlıyor muyum?




                                                                                             Hatırlıyorum
                  İyinin ve kötünün ölçütü nedir? Ahlaki eylem, öncelikle irade ve seçme sorunudur.   2 Puan
                  Bir eylemin amacı süreç ve sonuçları üzerinden değerlendirilebilir. Bazı düşünürler
           4      niyeti ön planda tutar.  Ahlaki eylemi temellendirme konusunda niyetin yanı sıra   Kısmen Hatırlıyorum
                                                                                               1 Puan
                  haz, yarar, mutluluk, ödevi yerine getirme, doğruluk, sevgi ve Tanrı’nın koyduğu   Hatırlamıyorum
                  kurallara uygunluk gibi çok çeşitli ölçütler bulunmaktadır.
                                                                                               0 Puan




                               Ahlaki yargılar                  Filozoflar
                   İnsan için iyi eylem, ahlak yasasına uygun dav-
                   ranmaktır.  Ödev duygusu ile hareket etmek ve
                   daima  iyiyi istemek  iyidir. Ödevden kaynaklan-  Immanuel Kant
                   mayan ve iyiyi istemeden yapılan eylemler kö-
                   tüdür.
                   İnsan daima ölçülü olmalı, orta yolu amaçlamalı-
                   dır. Orta yolu amaçlayan eylemler iyi, aşırı uçlar-  Aristoteles          Hatırlıyorum
                   daki eylemler kötüdür.                                                      2 Puan
                   İnsan eylemlerini belirleyen bizim dışımızda var
           5       olan ezeli ve ebedi idealardır. En yüksek iyi, «iyi   Platon           Kısmen Hatırlıyorum
                   ideası»na uygun olandır. Kötü ise bu ideadan pay
                   almamış eylemlerdir.                                                        1 Puan
                   Hayatın gerçek amacı mutluluktur.  Mutluluk ve-                          Hatırlamıyorum
                   ren şey iyi acı veren şey kötüdür. İyinin amacı da   Epiküros               0 Puan
                   mutluluktur.
                   En yüksek iyi, bilgelik ve bilgece yaşamdır. İnsan
                   bilerek hata yapmaz. Bilmek doğru seçimler yap-  Sokrates
                   mayı sağlar.
                   En yüksek iyi faydalı olandır. Önemli olan olabil-  Jeremy Bentham
                   diğince çok insanın faydasıdır. Bu faydayı sağla-  J.S. Mill
                   yan eylemler iyi, bunu sağlayamayanlar kötüdür.



                  İnsan eylemde bulunurken özgür ve sorumlu mudur?


                                                                                             Hatırlıyorum
                                                                                               2 Puan
            6                                                                             Kısmen Hatırlıyorum
                                                                                               1 Puan
                                                                                            Hatırlamıyorum
                                                                                               0 Puan






                  Filozoflar, özgürlük ve sorumluluk ilişkisi konusunda farklı düşünceler öne sürmüşlerdir.
                  Bunlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
                  TEMEL KAVRAMLAR                         AÇIKLAMALARI
                                                                                             Hatırlıyorum
                  İNDETERMİNİZM       İnsan eylemde bulunurken bütünüyle özgürdür. İnsan akıl sahibi bir varlık olarak ahla-
                  (Belirlenmezcilik)  ki eylemlerini hiçbir dış etki altında kalmadan seçme özgürlüğüne sahiptir.  2 Puan
            7     DETERMİNİZM         İnsan özgür değildir. İnsan özgürce eylemde bulunamaz. Çünkü kendi elinde ol-  Kısmen Hatırlıyorum
                  (Belirlenimcilik)   mayan koşulların etkisi altındadır.                      1 Puan

                                      Kişi, ahlaki anlamdaki kararlarını iradesi ve seçimiyle kendisi oluşturur. Özgürlü-  Hatırlamıyorum
                  OTODETERMİNİZM      ğün kaynağı kişide, onun kişiliğindedir. İnsanlar aklını kullanabildiği ve kişiliğini
                  (Ahlaki Özerklik)                                                            0 Puan
                                      geliştirebildiği ölçüde özgürdür.
                  FATALİZM            Fatalizme göre insan kaderinde var olanı yaşar. İnsan, senaryosu daha önceden
                  (Kadercilik)        yazılmış bir sahnede figürandır.


                                            ORTAÖĞRETİM     4 FELSEFE-10
                                        GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
   1   2   3   4   5   6   7   8   9