Page 4 - Felsefe 10 | Çalışma Defteri-5
P. 4
Hatırlıyor muyum?
Hatırlıyorum
İyinin ve kötünün ölçütü nedir? Ahlaki eylem, öncelikle irade ve seçme sorunudur. 2 Puan
Bir eylemin amacı süreç ve sonuçları üzerinden değerlendirilebilir. Bazı düşünürler
4 niyeti ön planda tutar. Ahlaki eylemi temellendirme konusunda niyetin yanı sıra Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
haz, yarar, mutluluk, ödevi yerine getirme, doğruluk, sevgi ve Tanrı’nın koyduğu Hatırlamıyorum
kurallara uygunluk gibi çok çeşitli ölçütler bulunmaktadır.
0 Puan
Ahlaki yargılar Filozoflar
İnsan için iyi eylem, ahlak yasasına uygun dav-
ranmaktır. Ödev duygusu ile hareket etmek ve
daima iyiyi istemek iyidir. Ödevden kaynaklan- Immanuel Kant
mayan ve iyiyi istemeden yapılan eylemler kö-
tüdür.
İnsan daima ölçülü olmalı, orta yolu amaçlamalı-
dır. Orta yolu amaçlayan eylemler iyi, aşırı uçlar- Aristoteles Hatırlıyorum
daki eylemler kötüdür. 2 Puan
İnsan eylemlerini belirleyen bizim dışımızda var
5 olan ezeli ve ebedi idealardır. En yüksek iyi, «iyi Platon Kısmen Hatırlıyorum
ideası»na uygun olandır. Kötü ise bu ideadan pay
almamış eylemlerdir. 1 Puan
Hayatın gerçek amacı mutluluktur. Mutluluk ve- Hatırlamıyorum
ren şey iyi acı veren şey kötüdür. İyinin amacı da Epiküros 0 Puan
mutluluktur.
En yüksek iyi, bilgelik ve bilgece yaşamdır. İnsan
bilerek hata yapmaz. Bilmek doğru seçimler yap- Sokrates
mayı sağlar.
En yüksek iyi faydalı olandır. Önemli olan olabil- Jeremy Bentham
diğince çok insanın faydasıdır. Bu faydayı sağla- J.S. Mill
yan eylemler iyi, bunu sağlayamayanlar kötüdür.
İnsan eylemde bulunurken özgür ve sorumlu mudur?
Hatırlıyorum
2 Puan
6 Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
Hatırlamıyorum
0 Puan
Filozoflar, özgürlük ve sorumluluk ilişkisi konusunda farklı düşünceler öne sürmüşlerdir.
Bunlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
TEMEL KAVRAMLAR AÇIKLAMALARI
Hatırlıyorum
İNDETERMİNİZM İnsan eylemde bulunurken bütünüyle özgürdür. İnsan akıl sahibi bir varlık olarak ahla-
(Belirlenmezcilik) ki eylemlerini hiçbir dış etki altında kalmadan seçme özgürlüğüne sahiptir. 2 Puan
7 DETERMİNİZM İnsan özgür değildir. İnsan özgürce eylemde bulunamaz. Çünkü kendi elinde ol- Kısmen Hatırlıyorum
(Belirlenimcilik) mayan koşulların etkisi altındadır. 1 Puan
Kişi, ahlaki anlamdaki kararlarını iradesi ve seçimiyle kendisi oluşturur. Özgürlü- Hatırlamıyorum
OTODETERMİNİZM ğün kaynağı kişide, onun kişiliğindedir. İnsanlar aklını kullanabildiği ve kişiliğini
(Ahlaki Özerklik) 0 Puan
geliştirebildiği ölçüde özgürdür.
FATALİZM Fatalizme göre insan kaderinde var olanı yaşar. İnsan, senaryosu daha önceden
(Kadercilik) yazılmış bir sahnede figürandır.
ORTAÖĞRETİM 4 FELSEFE-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ