Page 5 - Felsefe 11 | Çalışma Defteri

Hatırlıyor muyum?

Bilgiye yönelik problem, bilginin ne olduğu
ve insanın onu nasıl elde ettiğidir.
Bilgi üzerine yapılan tartışmalar, felsefenin
iki ana akımı olan rasyonalizm ve empirizm
üzerinden temellendirilir. Hatırlıyorum
Rasyonalizm, bilginin a priori olarak (de- 2 Puan
7 neyimden bağımsız) sırf akılla oluştuğunu Kısmen Hatırlıyorum
belirtirken; empirizm a posteriori olarak 1 Puan
(deneyime bağlı) oluştuğunu ileri sürer. Hatırlamıyorum
Bu iki görüşü uzlaştırmaya çalışan 18. yy. fi- 0 Puan
lozofu Kant ise bilginin akıl ve deneyimle oluştuğu görüşündedir.
Bu açıdan rasyonalist filozoflardan Descartes (17. yüzyıl), empirist filozoflardan J.
Locke (17–18. yüzyıl) ve iki akımı sentezleyen Kant’ın (18. yüzyıl) bilgi hakkındaki
görüşleri önemlidir.

17. yüzyıl felsefesinde mutlak monarşiye dayalı devlet
sistemleri düşünülmüş, devletin her türlü gücü elinde
bulundurmasının birlik ve beraberlik açısından zorun-
lu olduğu görülmüştür. Bu görüşe kapsamlı olarak ilk
karşı çıkış J. Locke tarafından yapılmıştır. Locke, mutlak Hatırlıyorum
2 Puan
monarşiye karşı liberal (özgürlükçü) bir devlet sistemini
8 ileri sürmüştür. Devletlerde yasama, yürütme ve yargı Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
güçlerinin bulunduğunu ve özgürlüğü kısıtlamamak için Hatırlamıyorum
bunların birbirini denetlemeleri gerektiğini belirtir. Mon- 0 Puan
tesquieu, görüşleriyle günümüz devlet sistemini oluş-
turan ve güçler ayrılığını kuramlaştıran ilk düşünürdür. Rousseau insanların bir araya
gelip zorunlu olarak “toplumsal sözleşme” yaptığını ve bunun doğrultusunda devletin
kurulduğunu ileri sürer.

Bu dönemin filozoflarından bazıları aklı merkeze ala-
rak ahlakı anlama ve yorumlamaya yönelmiştir. Kant,
iyi istenç (iyi isteme) kavramıyla şartlar ne olursa ol- Hatırlıyorum
sun her zaman doğru olarak kabul edilebilecek ilkelere 2 Puan
göre davranmayı anlar. Bentham, ahlakı fayda teme-
9 linde açıklar. Bentham, ahlakı pratik alanda öngörür. Kısmen Hatırlıyorum

Ona göre insan, doğası gereği acıdan kaçar ve hazza 1 Puan
yönelir. Bu eylemin akılla bilinçli bir şekilde yapıldığın- Hatırlamıyorum
da insana erdemli olma niteliği kazandıracağını öne 0 Puan
sürer.

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 5 FELSEFE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ