Page 3 - Coğrafya 11 | 2.Ünite

BEŞERÎ SİSTEMLER

Nüfus artış hızının düşmesi sorununa çözüm
arayan ülkelerden biri de Japonya'dır. Doğu As-
ya'da bir ada ülkesi olan Japonya, Batı Avrupa Japonya Bayrağı
ülkelerinin aksine dışarıdan göç yoluyla çok faz- Nüfusu: 127 484 450
la nüfus almaz (Görsel 2.1). Bununla birlikte son
yıllarda nüfus artış hızının eksi değerlere düşme- Başkenti: Tokyo
si, nüfus miktarında azalmaya neden olmuştur Bulunduğu kıta: Asya
(2010 yılından itibaren nüfus miktarı azalmaya Tokyo Alanı: 380 000 km²
başlamıştır.). Geçmişten günümüze nüfusa yö-
nelik birbirinden farklı uygulamaların görüldüğü Nüfus yoğunluğu (km²): 336
Japonya'da nüfus politikaları üç dönem hâlinde Göçmenlerin ülke nüfusuna oranı: %1,6
incelenebilir. Dünyanın en kalabalık 11. ülkesi
Görsel 2.1: Japonya ile ilgili bazı temel bilgiler (2016)
1. Dönem: 19. yüzyılın tamamıyla 20. yüzyılın başlarını kapsayan bu dönemde Japon liderler, aileleri çok
çocuklu olmaları konusunda teşvik ederek aile planlamasına karşı çıkmışlardır. Bu politikalar sonucunda nü-
fus artış hızı ‰10'un üzerine çıkmış ve nüfus miktarı da istikrarlı bir şekilde artmıştır.
2. Dönem: Japonya, II. Dünya Savaşı'ndan sonra hızlı bir ekonomik kalkınma sürecine girerek dünyanın en
gelişmiş ülkelerinden biri hâline gelmiştir. Ekonomik gelişmişlik çeşitli sosyal değişimleri de beraberinde ge-
tirmiştir. Bu değişimlerin en belirgini ise nüfusun özelliklerine dair yaşanan değişimdir. Teknolojik imkânlar;
sağlık hizmetlerinin iyileşmesine katkı sağlayarak doğum oranlarının daha fazla artmasına, ölüm oranları nın
azalmasına ve ortalama yaşam süresinin uzamasına neden olmuştur. Ayrıca II. Dünya Savaşı sonrasında sö-
mürgeleri terk ederek ülkelerine dönen yüz binlerce insan, nüfus artışı hızının yılda ‰20’ye yükselmesine
neden olmuştur. Dolayısıyla nüfus artış hızı beklenenden çok fazla olunca 1950'li yıllardan itibaren nüfus
artış hızını azaltmaya yönelik politikalar uygulanmaya başlanmıştır. Bu politikaların etkisiyle sıkı bir aile plan-
laması uygulanmış ve bunun sonucunda 1980'li yılların başında nüfus artış hızı ‰10'un altına düşmüştür.
3. Dönem: 1990'lı yıllara gelindiğinde nüfus artış hızındaki düşüş devam etmiş ve bu durum, Japon hükû-
metlerinin yeni nüfus politikaları geliştirmesine neden olmuştur. Bu nüfus politikaları; evlilikleri teşvik edi-
yor, çocuk sahibi olan ailelere çocuk yetiştirme konusunda danışmanlık hizmeti sağlayarak (Angel Plan) do-
ğum oranlarını artırmayı amaçlıyordu. Buna karşılık doğum oranlarında belli bir artış sağlansa da nüfus artış
hızını yükseltmek için uygulanan politikalar, nüfus artış hızındaki düşüşe çok fazla engel olamamıştır. 2000'li
yılların başlarında nüfus artış hızı durma noktasına gelmiş ve 2010 yılında ise ilk kez nüfus miktarı azalma-
ya başlamıştır. Günümüzde yaklaşık 128 milyon nüfusa sahip olan Japonya'nın, nüfus miktarının azalmaya
devam ederek 2050 yılında 110 milyonun, 2100 yılında ise 85 milyonun altına düşeceği tahmin edilmektedir
(Grafik 2.1).

(milyon kişi) 128 551 873 (2010)
130
130
127 484 450 (2017)

120
120

110
110

100
100

90
90

80
80
1950 1950 1960 1960 1970 1970 1980 1980 1990 1990 2000 2000 2010 2010 2020 2020 2030 2030 2040 2040 2050 2050 2060 2060 2070 2070 2080 2080 2090 2090 2100 2100
Grafik 2.1: Geçmişten günümüze Japonya'nın nüfusu ve gelecekteki nüfus projeksiyonu (BM)
46