Page 4 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

1. ÜNİTE || DOĞAL SİSTEMLER

A) DOĞA VE İNSAN ETKİLEŞİMİ

Konuya Başlarken
Doğa; toprak, bitki, hayvan, deniz, okyanus vb. unsurlardan oluşur. Bu unsurlar, bir araya gelerek
doğal ortamları meydana getirir. İnsan, kendisinden önce oluşmuş doğal çevrede yaşamını sürdür-
meye başladığı andan itibaren doğa ile etkileşim hâlindedir.
1. Yaşadığınız çevrede ön plana çıkan doğal unsurlar hangileridir?
2. Doğa, yaşadığınız çevrede hangi amaçlar için kullanılmaktadır?

Doğayı oluşturan ortamların birbirleriyle etkileşimi doğal or-

tamı meydana getirir. Doğal ortam; litosfer (taş küre), atmosfer
(hava küre), hidrosfer (su küre) ve biyosferden (canlı küre) oluşur
(Görsel 1.1).

Görsel 1.1: Doğayı oluşturan dört temel ortam

Litosfer (Taş Küre): Yerkürenin katılaşmış üst kısmı, yer kabuğudur.
Atmosfer (Hava Küre): Yerküreyi çevreleyen gaz örtüsüdür.

Hidrosfer (Su Küre): Yer kabuğunun çukur alanlarını dolduran
büyük su havzaları, buzullar, akarsular ve yer altı sularıdır.

Biyosfer (Canlı Küre): Litosfer, atmosfer ve hidrosferdeki canlı
yaşam alanlarıdır.

Doğal ortamı oluşturan unsurlarda meydana gelen geçici ya da
sürekli değişimlere doğa olayı denir. Doğa olayları; rüzgârın es-
mesi, yağmurun yağması, denizlerde dalgaların oluşması, ağaçla-
rın yapraklarını dökmesi gibi olaylardır (Görsel 1.2).

Görsel 1.2: Ağaçların yapraklarını dökmesi

16
ı ı| |ı ı