Page 2 - Felsefe 11 | 1.Ünite

1. ÜNİTE

Giriş
Felsefe; insanın kendini, toplumu, evreni anlama ve açıklama çabasının sonucudur. İlgilenilen
konu ve alanlar bakımından eleştirel ve sistemli düşünme ile düşündüklerini ifade etme sürecidir.
Felsefede asıl olan hakikatin aranmasıdır. Gerçeğin doğru bilgisini bulma çabası; kişiyi kimi za-
man evreni araştırmaya, kimi zaman da kendi veya başkalarının düşünceleri üzerine düşünmeye
yönlendirir.
Felsefe; erdemli hayatı ve hakikati bulma yoludur. Bununla birlikte insan; felsefe, bilim, sanat ve
din gibi önemli alanların bütünlüğü içinde yaşar. Felsefe tarihine bakıldığında felsefenin her çağda
diğer alanlarla etkileşim içinde olduğu görülür. Bu etkileşimde alanlara atfedilen değer çağlara
göre değişiklik gösterse de felsefe, insan yaşamındaki bütünlüğü anlamlandırmayı sürdürmüştür.
MÖ 6. yüzyıla doğru Anadolu ve Akdeniz kıyılarında medeniyetlerin etkileşimiyle felsefenin
ortaya çıktığı kabul edilir. Filozoflar ele aldıkları konular üzerine sistemli, tutarlı ve akla dayalı
düşünceler üretmiştir. Filozofların öne sürdüğü konular, bugün hâlâ tartışılmakta ve dolayısıyla
güncelliğini korumaktadır.
MÖ 6-MS 2. yüzyıl felsefesi ünitesinde şu konular ele alınacaktır:
• İlk konuda felsefenin ortaya çıkışını hazırlayan düşünce ortamını açıklayabilmek için Sümer,
Mezopotamya, Mısır, Çin, Hint ve İran medeniyetlerinde varlık, bilgi ve değer anlayışlarının
felsefenin doğuşundaki etkilerine değinilecektir. Ardından Anadolu’da yaşamış bazı filozof-
ların biyografik bilgilerini incelemeniz istenecektir.
• İkinci konuda MÖ 6-MS 2. yüzyıl felsefesinin karakteristik özelliklerini açıklamak için ilk
olarak bazı filozofların ilk neden (arkhe) hakkındaki düşünceleri (Thales, Anaksimandros,
Anaksimenes, Empedokles ve Demokritos) bazılarının da değişim hakkındaki düşünceleri (Lao
Tse, Herakleitos ve Parmenides) ele alınacaktır. Ardından Sokrates ve Sofistlerin (Protagoras ve
Gorgias) bilgi ve ahlak anlayışları verilecektir. Son olarak ise Platon ve Aristoteles’in varlık, bilgi
ve değer anlayışlarına değinilecektir.
• Üçüncü konuda örnek felsefi metinlerden hareketle MÖ 6-MS 2. yüzyıl filozoflarının felsefi
görüşleri analiz edilecektir.
• Son konuda Protagoras’ın “İnsan her şeyin ölçüsüdür.” sözünün dayandığı argümanları tar-
tışmanız ve “bilgi-erdem ilişkisini” günlük hayatla ilişkilendiren özgün bir metin yazmanız
istenecektir.

Hazırlık Çalışmaları
1. Bir konu hakkında araştırma yapılırken o konunun tarihçesine bakılmasının faydaları
neler olabilir?
2. Felsefenin ortaya çıkmasına neler etki etmiş olabilir?
3. Felsefenin yöneldiği ilk konu ve problemler neler olabilir?

Neler Öğreneceksiniz?
• Felsefenin ortaya çıkışını hazırlayan düşünce ortamını açıklamayı,
• MÖ 6-MS 2. yüzyıl felsefesinin karakteristik özelliklerini açıklamayı,
• MÖ 6-MS 2. yüzyıl filozoflarının felsefi görüşlerini örnek felsefi metinlerden hareketle analiz
etmeyi,
• MÖ 6-MS 2. yüzyıl felsefesindeki örnek düşünce ve argümanları felsefi açıdan
değerlendirmeyi öğreneceksiniz.

12