Page 4 - Fen Lisesi Fizik 10 | 4.Ünite

4. ÜNİTE

Bu ünitede öncelikle ışığın modelleri açıklanarak maddelerin ışık
geçirme özellikleri ve ışığın farklı ortamlardaki davranışı incelenecek-
tir. Işığın yansıma kanunları üzerinde durularak düzlem ve küresel ay-
nalarda görüntü oluşumu ve özellikleri açıklanacaktır.
Daha sonra ışığın ortam değiştirirken kırılması ve tam yansıma
olayı analiz edilerek farklı ortamda bulunan bir cismin görünür uzak-
lığını etkileyen sebepler açıklanacaktır. Merceklerin çeşitleri ve özel-
likleri açıklanarak prizmaların kullanım alanlarına örnekler verilecektir.
Son olarak da cisimlerin renkli görülmesinin sebepleri üzerinde
durulacak ve gözde görüntü oluşumu optik yasalarla ilişkilendirile-
cektir. Göz kusurlarının nedenleri ve bu kusurların giderilmesinde ne
tür mercek kullanılmasının gerektiği sebepleriyle tartışılacaktır. Net
görüş elde etmeye yönelik optik tasarım yapılacaktır.

4.1. AYDINLANMA

Güneş ışığı, dünyadaki yaşamın kaynağıdır. Bitkiler ışık enerjisini
fotosentez yoluyla kimyasal enerjiye dönüştürür. Fotosentez sırasın-
da açığa çıkan oksijen, dünyayı yaşanılabilir bir hâle getirir. Gözü-
müz dış dünyayı ışık sayesinde algılar. Renkler, gölgeler, parıltılar ışık
sayesinde oluşur. Işık, sadece dünyayı değil evrenin de anlaşılması-
na yardımcı olur. Fizikçiler ve astronomlar yıldızlardan gelen ışığı ince-
leyerek yıldızın büyüklüğü, sıcaklığı, yörüngesi ve yapısında bulunan
elementler hakkında eşsiz bilgilere ulaşırlar. Evrenin en gizemli yapıla-
rından biri olan kara delikler bile yuttukları ışık sayesinde keşfedilmiştir.
Hayatın bu kadar içinde olan ışık nedir? Işığın yapısı nasıldır?
Filozoflar ve bilim insanları binlerce yıldır ışığın doğasını anlamaya
çalışmışlardır. Görsel 4.1’deki gibi kaynaktan her yöne doğru büyük
bir hızla ve doğ rusal yörünge izleyerek ya yılan taneciklerden oluştuğu
fikri kabul gördü. Işığın taneciklerden oluştuğu fikri tanecik teorisi ya
da parçacık teorisi olarak bilinir.
Zaman içinde ışığın Görsel 4.2’de görüldüğü gibi kaynaktan her
yöne doğ rusal yörünge izleyerek yayılan dalgalar şeklinde olduğu fikri
benimsendi. Işığın dalgalar dan oluştuğu fikri dalga te orisi olarak bilinir.

190