Page 14 - Fen Lisesi Kimya 12 | 4.Ünite

Okuma Parçası

Turhan Nejat Veziroğlu

1924 yılında İstanbul’da doğan T. Nejat Veziroğlu ilk
ve ortaokulu İzmir Karşıyaka’da, liseyi İstanbul Pertev-
niyal Lisesinde okumuştur. İstanbul Teknik Üniversi-
tesinde başladığı yükseköğrenimine Londra Üniversi-
tesinde devam eden Veziroğlu makine mühendisliği,
ileri mühendislik ve ısı transferi konularında çalışma-
lar yapmıştır. 1951 yılında Türkiye’ye dönerek bir süre
Toprak Mahsulleri Ofisinde ve özel sektörde
çalışmıştır. 1962 yılında Miami Üniversi-
tesinden gelen doçentlik teklifini ka-
bul etmiştir. 2009 yılında Miami
Üniversitesinde “emeritus profesör”
unvanını alan Veziroğlu, bu üniversitede
görevine devam etmektedir.
1962’den bu yana hidrojenle ilgili araştırmalar yapan Prof. Dr. T. Nejat Veziroğlu 1974
yılında Miami’de ilk büyük hidrojen konferansını düzenlemiştir. Konferansın açılış ko-
nuşmasında fosil yakıtların hızla tükendiğini ve bu yakıtların kullanımının çevreye ciddi
zararlar verdiğini belirtmiştir. Bu duruma kalıcı çözüm olarak hidrojen enerji sistemlerini
206 önermiş ve “hidrojen enerjisi” fikrini ortaya atan ilk bilim insanı olmuştur. 1976 yılından
beri yayımlanan “Hidrojen Enerjisi” dergisinin editörlüğünü de yapan T. Nejat Veziroğ-
lu, “yeryüzünde insanlığa en yararlı bilim insanı” ilan edilmiş, ortaya koyduğu “hidrojen
ekonomisi” ve bunu gerçekleştirmek için yaptığı çalışmalardan dolayı 2000 yılında Nobel’e
aday gösterilmiştir.
Hayatını hidrojen enerjisi üzerine yaptığı çalışmalara adayan Prof. Dr. T. Nejat Vezi-
roğlu, bunun nedenini şu sözlerle ifade etmiştir: “Yeni enerji kaynakları arayacağız çünkü
anlaşıldı ki petrol, kömür, doğal gaz tükenecek. Enstitünün adının başına “temiz enerji”
koydum çünkü fosil yakıtların çevreye, şehirlere, insana verdiği zararları biliyorum. Temiz
enerji kaynakları bulmamız gerekiyor. Güneş, rüzgâr, su, nükleer enerji, jeotermal ener-
ji, bunlardan hiçbiri petrol ve doğal gaz gibi kullanışlı değil. Hiçbirini otomobile koyup
otomobili süremezsiniz, uçağa koyup uçağı uçuramazsınız. Eğer biz bu yeni enerji kay-
naklarından hidrojen üretirsek problemi çözeriz. Çünkü hidrojen en temiz ve randımanlı
yakıttır.”
Nejat Veziroğlu, hidrojen enerjisinin sağladığı imkânları bunlarla sınırlı görmemiş, onu
ülkelerin ve dünyanın siyasi geleceğinde de belirleyici olarak değerlendirmiştir. Veziroğ-
lu, hidrojen enerjisinin insanlık barışına sağlayacağı faydayı şu sözlerle dile getirmiştir:
“Dünyadaki çatışma bölgelerinin enerji coğrafyaları üzerinde olduğunu herkes biliyor.
Hidrojen sistemine geçilince enerji savaşları ortadan kalkacak. Çünkü her ülke kendi
enerjisini kendi kaynaklarına dayanarak üretebilecek. Orta Doğu’yu, Orta Asya’yı ele ge-
çirme stratejileri ortadan kalkacak, böylece petrol savaşlarına da gerek kalmayacak.”