Page 20 - Fen Lisesi Kimya 12 | 4.Ünite
P. 20
4.4.1. Nanoteknoloji
Nano, “bir fiziksel büyüklüğün bir milyarda biri” anlamına
gelir. Bir nanometreyse (nm) metrenin milyarda birine eşit bir
uzunluk birimidir. İnsan saç telinin çapının yaklaşık 100000
nanometre olduğu düşünülürse ne kadar küçük bir ölçekten
bahsedildiği daha rahat anlaşılır. 1 ile 100 nanometre aralığında
çalışılarak geliştirilmiş fiziksel, kimyasal, biyolojik özelliklere
sahip yapıların ortaya çıkarılmasına nanoteknoloji denir.
Nanomalzemeler, aynı malzemelerin büyük parçacıkları ile
karşılaştırıldığında boyuta bağlı olarak üstün ve yeni özellikler
sergiler. Örneğin normalde kırılgan bir malzeme olan seramik,
tanecik büyüklüğü nanometre değerine indirildiğinde kolaylık-
la deforme olup şekillendirilebilir. 1 nm büyüklüğündeki altın
tanesi kırmızı renkte görünür. Nanoyapının iletkenliği, o yapıya
tek bir atom eklense bile değişebilir. Benzer şekilde, nanoölçek-
Görsel 4.19: Kanserli hücre
teşhisi lerde atomlar arası bağ yapısı da değişikliğe uğrayabilir. Mal-
zeme mekanik olarak güçlenirken ya da zayıflarken elektronik
olarak malzemenin iletkenlik özelliği tümüyle değişebilir.
Nanoteknoloji sayesinde daha sağlam, kaliteli, uzun ömürlü,
ucuz, hafif ve küçük cihazlar geliştirmek mümkündür. Minya-
türleşme olarak tanımlanabilecek bu eğilim, birçok mühendislik
çalışmasının temelini oluşturur. Nanoteknoloji sayesinde daha
az malzeme ve enerji kullanılarak üretim gerçekleştirilebilir ve
212 nakliye masrafları azaltılabilir.
Nanoteknolojinin sağlamış olduğu üstün özelliklerden yarar-
lanılarak birçok alanda yeni ürünler elde edilebilir:
• Tekstil ve Dokuma Endüstrisi: Yüzeyi işlenmiş tekstil ürün-
leri, akıllı elbiseler, leke tutmayan kumaşlar
• Kozmetik Uygulamaları: Güneş koruyucuları, dudak ve
deri kremleri, diş macunları
• Gıda Endüstrisi: Gıdaların güvenliği ve raf ömrünü kontrol
altına alan paketleme malzemeleri, depolama sensörleri,
katkı maddeleri
• Otomotiv Endüstrisi: Hafif yapı malzemeleri, boya kaplama
malzemeleri
• Sağlık Sektörü: Başta kanser olmak üzere pek çok hastalığın
erken tanı ve tedavisinde kullanılan nanotaşıyıcıların üreti-
mi (Görsel 4.19)
• Elektronik Endüstrisi: Veri bellekleri, görüntüleyiciler, lazer
diyotlar, cam fiberler, optik anahtarlar, filtreler (Görsel 4.20)
Görsel 4.20: Elektronik endüstri- • Yapı Endüstrisi: Yapı malzemeleri, ısı izolasyonları, yanmayı
sinde nanoteknoloji geciktiren malzemeler, zemin döşeme malzemeleri
• Enerji Sektörü: Güneş pillerinin üretimi ve bakımı