Page 62 - Fizik 11 | 2.Ünite

ELEKTRİK VE MANYETİZMA

DU
Primer sarımlarda oluşan indüksiyon elektromotor kuvveti f =- N P D t , sekonder sarımlarda oluşan indüksi-
P
DU
yon elektromotor kuvveti f =- N S D t dir. Buna göre
S
P f = N P olur.
S f N S

Sarım sayıları N P > N S ise gerilimi alçaltan transformatördür ve çıkış gerilimi giriş geriliminden düşük olur.

Sarım sayıları N P < N S ise gerilimi yükselten transformatördür ve çıkış gerilimi giriş geriliminden yüksek olur.
Demir çekirdeğinde ve tellerinde güç kayıpları ihmal edilen transformatör, ideal bir transformatördür ve verimi
%100’dür. Bu durumda giriş gücü ile çıkış gücü eşit olur.

Primer ve sekonder gerilimleri V P ve V S
Primer ve sekonder akımları i P ve i S ise

Giriş gücü P P = V P i P $

Çıkış gücü P S = V S i S $

i P $ = i S $ olur.
P giriş = P çıkış V P V S
Verim, çıkışta alınan gücün girişte verilen güce oranını ifade eder.

(
Al inanSekonderdeG
) üç
Verim = VerilenPrimerdeG şeklinde hesaplanır.
(
) üç
İdeal kabul edilen transformatörlerde verim %100'e ulaşırken gerçek hayatta verim %100’e ulaşamaz yani trans-
formatörde çok az da olsa güç kaybı olur ve bir süre sonra transformatör ısınır. Isınmadan dolayı transformatöre
girişte verilen enerji ile çıkışta alınan enerji eşit olmaz. Bu nedenle P giriş > P çıkış olur. Bu tür transformatörler ideal
olmayan transformatörlerdir.

73. ALIŞTIRMA

Transformatörler
I. Doğru akım devrelerinde gerilimi yükseltmek için kullanılabilir.
II. Elektrik santrallerinde elde edilen elektrik akımının iletiminde gerilimi yükseltmek ve alçaltmak
amacıyla kullanılır.
III. 110 V’luk gerilimle çalışan bir elektrikli cihazı etkin gerilimi 220 V olan şehir şebekesinde çalış-
tırmak için kullanılabilir.
IV. Daha fazla enerji elde edilmesini sağlar.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

ÇÖZÜM

364