Page 36 - Fizik 12 | 4.Ünite

4. ÜNİTE: ATOM FİZİĞİNE GİRİŞ VE RADYOAKTİVİTE

4.3.4. Radyasyonun Canlılar Üzerindeki Etkileri

Araştırınız Dalga ya da parçacık şekl�nde yayılan enerj�ye radyasyon den�r. Enerj�
Araştırınız
Yaşam alanlarında var olan rad- m�ktarına göre düşük ve yüksek enerj�l� radyasyon olarak �k�ye ayrılır.
yasyon kaynaklarını, radyasyon- Yüksek enerj�l� radyasyon, atomdan elektron koparab�len dolayısıyla
dan korunma yollarını ve rad- atomu �yonlaştırab�len radyasyondur. Bu tür radyasyonlara �yonlaş-
yasyon güvenl�ğ�n� araştırınız. tırıcı radyasyon den�r. İyonlaştırıcı radyasyon atom çek�rdeğ�nden
Araştırma sonucunu arkadaşları- yayımlanıyorsa γ, yörüngelerden yayımlanıyorsa X-ışını şekl�nded�r.
nızla paylaşınız. Radyasyon çeş�tler� Şek�l 4.29’da g�b�d�r.

Radyasyon

Elektromanyet�k
Parçacık Radyasyonu
Radyasyon

Alfa Gama Işınları X-Işınları

Beta Görünür Işık Kızılötes� Işık

Nötron M�krodalgalar Radyo Dalgaları

Morötes� Işık
Şek�l 4.29: Radyasyon çeş�tler�

Radyasyonun �yonlaştırıcı etk�s� neden�yle canlı dokular zarar göre-
b�l�r. İyonlaştırıcı radyasyon c�lttek� yanıktan kansere kadar farklı has-
talıklara sebep olab�l�r. Üreme hücreler�ndek� DNA yapısının bozul-
ması bedensel ve z�h�nsel engell� b�reyler�n dünyaya gelmes�ne neden
olur. DNA yapısındak� değ�ş�m nes�lden nes�le aktarılarak kalıcı �zler
oluşturur.

Canlılar yaşamları boyunca bel�rl� m�ktarda radyasyona maruz kalır.
Bu radyasyonun çoğu Güneş’ten ve uzaydan gelen kozm�k ışınlardan
kaynaklanır. Teknoloj�k ürünler de radyasyon yaymaktadır.

Günlük hayatta kullanılan teknoloj�k ürünler�n yaydığı radyasyondan
korunmak �ç�n alınab�lecek tedb�rlerden bazıları aşağıda ver�lm�şt�r.
• Kullanılmayan elektr�kl� aletler kapalı tutulmalı ve f�şler� pr�zden
çek�lmel�d�r.
• Yatak odalarında TV, b�lg�sayar ve cep telefonu
bulundurulmamalıdır.

• Cep telefonuyla uzun sürel� konuşulmamalıdır.
• Telev�zyon, b�lg�sayar ve fotokop� mak�neler�n�n en az b�r metre
uzağında durulmalıdır.

180 12. SINIF FİZİK