Page 28 - Biyoloji 10 - Kavram Öğretimi
P. 28

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
                                                                                      Kavram Öğretimi 12
            Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı                    BİYOLOJİ 10
            1. ÜNİTE     : HÜCRE BÖLÜNMELERİ > 10.1.1. Mitoz  ve Eşeysiz Üreme
            Kavram       : Sitokinez
            Genel Beceriler  : Eleştirel Düşünme Becerisi
            Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi

             Çalışmanın Adı                           AYRILIYORUZ                                   20 dk.
             Çalışmanın Amacı  Sitokinez evresinin özelliklerini kavrayabilme.

            Yönerge: Aşağıda sitokinez ile ilgili bir metin ve görsel verilmiştir. Metin ve görselden yararlanarak so-
                     ruları cevaplayınız.

            Sitokinez, Latince bir kelime olup sitoplazma bölünmesi anlamı taşımaktadır. Hücre bölünmesinde çe-
            kirdek bölünmesinden(karyokinez) sonraki aşama sitokinezdir. Bitki ve hayvan hücrelerinde sitokinezin
            gerçekleşme aşamaları birbirinden farklılık göstermektedir. Bu aşamalar Görsel 1'de verilmiştir.

            Hayvan hücrelerinde                                                      Bitki hücrelerinde
            telofaz evresinin                                                        bulunan hücre duvarı
            sonlarına doğru hücre                                                    boğumlanmaya izin
            zarının her iki tarafında                                                vermez. Golgi aygıtı
            dıştan içe doğru bir                                                     tarafından  oluşturulan
            oluk oluşmaya başlar.                                                    kesecikler hücrenin
            Bu olaya boğumlanma                                                      orta düzleminde
            denir.                                                                   birleşerek  bir plak
                                                                                     oluşturur. Bu ara plağa
                                                                                     orta  lamel denir.
            Oluşan oluğun
            sitoplazmaya                                                             Orta lamel oluşumu
            bakan kısımlarında                                                       hücrenin merkezinden
            mikrofilament                                                            kenarlara doğru hücre
            proteinleri yer alır.                                                    zarına değinceye
            Mikrofilamentlerin                                                       kadar devam eder.
            kasılmasıyla bölünme
            oluğu derinleşir.


            Derinleşen bölünme
            oluğu sitoplazmayı                                                       Orta lamel hücre
            ikiye ayırır ve iki yeni                                                 zarı ile birleştiğinde
            hücre oluşur.                                                            sitoplazmayı iki eşit
                                                                                     parçaya ayırır ve
                                                                                     iki yeni bitki hücresi
                                                                                     oluşur.


            Görsel 1: Hayvan ve bitki hücrelerinde sitokinez aşamaları

             Sorular:


            1.  Sitokinez sırasında bitki ve hayvan hücrelerinde görülen farklılıklar ve ortak özellikler neler olabi-
                lir? Aşağidaki Venn şemasına yazınız.
                  Bitki hücresi                                       Hayvan hücresi













                                                                                                    25
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33