Page 132 - Felsefe 10

86 FELSEFE 10
Kavram Öğretimi
3. ÜNİTE : FELSEFENİN TEMEL KONULARI VE PROBLEMLERİ > 3.6. Siyaset Felsefesi > 3.6.1. Siyaset Felsefesinin Konusu ve Problemleri
Kavram : Devlet, İktidar, Egemenlik, Toplum, Birey
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Felsefi Okuryazarlık Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi

Çalışmanın Adı TOPLUM OLMAK 30 dk.
Çalışmanın Amacı Siyaset felsefesini devlet, iktidar, egemenlik, toplum ve birey kavramları üzerinden analiz edebilme.
Gerekli Malzemeler: Kalem, kâğıt, etkileşimli tahta, genel ağ.

1. Yönerge: Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

Locke’a göre insanlar doğada eşittir, dolayısıyla kimse kendi rızası dışında başka birinin otoritesi altına
sokulamaz. İnsanlar yeryüzünde onlardan üstün bir kişilik olmaksızın, salt doğa yasalarının gereklerine
uyarak birlikte yaşamaktayken, gönüllü olarak siyasal toplumu kurmuşlardır. Doğa hukuku, yaşam, öz-
gürlük ve mülkiyet hakkını kurar ve korur. Bu durum ayrıca hiç kimsenin diğerinden daha fazla iktidar
ve yetkiye sahip olamadığı, bütün iktidar ve yetkinin karşılıklı olduğu bir “eşitlik” durumudur. İnsanlar
kendileri üzerindeki ahlaki sınırları bilebilecek yeteneğe sahip, tercihlerde bulunan, kendi hayatını yöne-
ten bireylerdir. Doğa hâli, insanların akla dayanarak ve bir devlet otoritesine bağlı olmadan yaşadıkları
bir dönemi temsil etmektedir. Üstelik bu dönemde insanların hayat, hürriyet ve mülkiyet gibi hakları
da mevcuttur. Mevcut olmayan sadece dirlik ve düzenin bozulması hâlinde bunu sağlayacak bir üstün
otorite, yani cezalandırma hakkını kullanacak merkezî bir kuvvettir. İnsanların doğa durumunda özgür,
eşit ve barış içinde olmalarına karşın, uygar toplum durumuna geçmeye karar vermelerinin altında yatan
sebep de buradadır. İnsanlar, siyasal toplumu oluştururken, ihtiyaç duydukları için sözleşme yapmışlar-
dır. Bu sözleşme, devleti meydana getiren ve ona katılan kişiler arasında yapılmaktadır. Sözleşmenin
yapılabilmesi için toplumda yeterli sayıdaki özgür insanın oy birliği gerekir. Bu durum da yasal hükû-
metin başlangıcını oluşturmaktadır. İnsanlar, siyasal iktidarı kurarken ihtiyacı olan güçleri de ona devret-
mektedir. Fakat bireylerin devlete itaat yükümlülüğüne karşın, devletin de bireyin doğal dönemde sahip
olduğu özgürlüklerini koruma yükümlülüğü vardır. Dolayısıyla burada karşılıklı olarak yapılan iki ayrı
sözleşmenin varlığından söz edilebilir. Yöneticiler yetkilerini bireylerin hak ve özgürlüklerini korumak
için kullanmadıkları takdirde sözleşmeye aykırı davranmış olur ve bireylerin bu egemenlik haklarını geri
alma imkânları vardır.
(Figen TABANLI, Thomas Hobbes ve John Locke’un Devletin Kökeni Hakkındaki Görüşleri’nden derlenmiştir.)

1. Locke’a göre bireyler niçin özgürlüklerini terk ederek bir iktidarın egemenliği altına girmektedir?

2. Metinde birey, devlet ve toplum arasında nasıl bir ilişki kurulmaktadır?

3. Toplum sözleşmesi görüşü, günümüz modern devlet ve insan hakları anlayışını nasıl etkilemiş
olabilir? Açıklayınız.

128