Page 23 - Kimya 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

10
KİMYA 10

1. ÜNİTE : KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR > 1.2. Mol Kavramı > 1.2.1. Mol Kavramını Açıklama
Kavram : Atomik Kütle Birimi
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı ATOMLARIN HAFİFLİĞİ 10 dk.
Çalışmanın Amacı Atomik kütle birimi (akb) kavramını açıklayabilme.

Yönerge: Kimya öğretmeninin atomik kütle birimi (akb) hakkında verdiği bilgilerden yararlanarak soru-
ları cevaplayınız.
Atomlar, kağıda kalem ucu ile konulan bir noktadan bile milyonlarca kat küçük taneciklerdir. Bu
nedenle atomların kütlesini ölçmek için gram gibi bir ölçü birimini kullanamayız. Bilim insanları bu
sorunu çözmek ve atomik boyuttaki taneciklerin kütlelerini ölçmek için “atomik kütle birimi” diye bir
tanımlama yapmışlar. Bilim insanları, yaptıkları çalışmalarda atomun çekirdeğinde bulunan proton
tanecikleriyle nötron taneciklerinin hemen hemen aynı kütleye sahip olduğunu ve çekirdeğin çev-
resinde dolanan elektronların proton ve nötronlardan çok daha hafif olduğunu keşfetmişler. Buna
göre atomdaki parçacıkların kütlesi şöyledir:

Bir tane protonun kütlesi: 1 atomik kütle birimi

Bir tane nötronun kütlesi: 1 atomik kütle birimi

Bir tane elektronun kütlesi: 1/1836 atomik kütle birimi

Kollarımızın, bacaklarımızın, gövdemizin ve başımızın ağırlığının yanında saçları-
mızın da bir ağırlığı vardır. Ancak vücudumuza oranla saçlarımız çok hafif ol-
duğundan saçlarımızın ağırlığımıza etkisini tartıda göremeyiz. Benzer şekilde
atomun yapısında bulunan elektronlar, proton ve nötronlardan çok daha kü-
çük olduğu için atomun toplam kütlesini hesaplarken sadece proton ve nötronla-
rın kütlesini toplarız. Çok hafif olan elektronların kütleye etkisini önemsemeyiz.
Örneğin bir oksijen atomunda 8 proton, 8 nötron ve 8 elektron vardır ve oksijenin
kütlesini hesaplamak için proton ve nötronları toplayıp bir oksijen atomunun
kütlesini 16 atomik kütle birimi buluruz. Eğer atomik kütle birimini tanımlamak için
oksijen atomunu kullanmak istersek “Bir oksijen atomunun kütlesinin 1/16 ’sı bir
atomik kütle birimi eder.” diyebiliriz.

Görsel: Tartılan insan
12
1. Bir tane C atomunun kütlesi kaç atomik kütle birimidir?
6

12
2. C atomunun kütlesini kullanarak atomik kütle birimi kavramını tanımlayınız.

21
Hazırlayan: Serap YOLDAŞ