Page 318 - Tarih 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
TARİH 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 105
5. ÜNİTE : DÜNYA GÜCÜ OSMANLI (1453-1595) > 5.7. Karaların ve Denizlerin Hâkimi
Kavram : Coğrafi Keşifler
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Araştırma Becerisi, Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Çalışmanın Adı COĞRAFİ KEŞİFLER 20 dk.
Çalışmanın Amacı Coğrafi Keşifler’in meydana getirdiği değişimleri analiz edebilme.

1. Yönerge : Metin ve haritadan yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

COĞRAFİ KEŞİFLER

Harita1: Coğrafi Keşifler
Osmanlı Devleti’nin İpek ve Baharat yollarını kontrolü altına alması, Avrupa’nın ortalarına kadar
ilerlemesi, ekonomik olarak zor duruma düşen Avrupalıları yeni arayışlara yöneltti. Haçlı Seferleri
sırasında Doğu’nun zenginliklerini ve medeniyetini tanıyan Avrupalılar, Doğu’ya ulaşmak için yeni
yollar araştırmaya başladılar. Portekizlilerin ve İspanyolların dinî görünümle yola çıktıkları keşifler
zamanla siyasi, ekonomik ve sosyal açıdan kendi nedenlerini hazırlayarak küresel ve küçülen dünya
için atılan ilk adımlar oldu. Keşiflere daha sonra İngiltere, Hollanda, Fransa ve diğerleri de katıldı.
Coğrafi Keşifler sonrası yeni ticaret yolları bulundu ve yeni kıtalar, yeni ülkeler tanındı. İpek ve Ba-
harat yolları önemini kaybettiği için Osmanlı ekonomisi önemli ölçüde zarar gördü.

Coğrafi Keşifler’den sonra Atlas Okyanusu’na kıyısı olan ülkeler (İspanya, İngiltere, Portekiz, Fransa
ve Hollanda) yaptıkları baharat, tütün, şeker, pamuk ve ipek ticaretiyle birer sömürge imparatorluğu-
na dönüştü. Yeni keşfedilen yerlerden 16 milyon ton altın ve gümüş Avrupa’ya taşınmıştı. Avrupalı
devletlerin kurdukları denizaşırı şirketler, Avrupa’nın zenginleşmesini sağladı.
Osmanlı Devleti’nin Coğrafi Keşifler sonrası dış ticareti sekteye uğramış ancak Akdeniz ticareti ve
Akdeniz devletlerinin ticari faaliyetleri Ümit Burnu’nun keşfinden sonra hemen bitmemişti. Osmanlı
Devleti, ticarete önem vermeyi sürdürmüş, ticari mallara ağır vergi koymamaya gayret gösterip tica-
ret yollarının güvenliğini sağlamaya çalışmıştı. Osmanlı Devleti merkeze ve diğer bölgelere yapılan
baharat ticaretini Suriye ve Mısır limanlarından sevk etmişti. Bu durum Akdeniz’de bir ticari canlan-
mayı beraberinde getirdiği için Coğrafi Keşifler’in etkisini bir süreliğine kırmıştı. Osmanlı Devleti
baharat ticaretini kesintisiz devam ettirebilmek için birtakım politik hamleler yapmıştır. Bunun en
güzel örneği Osmanlı-Açe ittifakıdır.
( Küçükkalay, A. M. , Coğrafi Keşifler ve Ekonomiler Avrupa ve Osmanlı Devleti )

195