Page 23 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 10
9 BİYOLOJİ 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.1. Denetleyici ve Düzenleyici Sistem, Duyu Organları > 11.1.1.1. Sinir sisteminin yapı,
2. Aşağıda arka beyin ve kısımları ile ilgili bir metin verilmiştir. Bu metinde hatalı ifadeleri bularak görev ve işleyişi
Kavram : Omurilik
doğrularını yazınız. Genel Beceriler : Problem Çözme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi
Arka beyin pons, omurilik ve beyincikten oluşur. Pons beyinciğin iki yarım küresi arasındaki bağlantıyı
Çalışmanın Adı BEL FITIĞI 20 dk.
sağlar. Omurilik, solunum merkezini kontrol eder ve beyinden gelen motor sinirlerinin çapraz geçtiği
kısımdır. Hayatsal önemi olan solunum merkezi bu kısımdadır. Omuriliği zarar görmüş bir kişi yalpa- Çalışmanın Amacı Omuriliğin yapısını ve işlevlerini açıklayabilme.
layarak yürür. Beyincik omurilik soğanının alt kısmında yer alır. Beyinciğin yapısında dışta ak madde,
içte boz madde bulunur. Beyinciği zedelenmiş kişi bir cisme sabit bakamaz. Beyinciği zedelenen kuş Yönerge: Aşağıda omurilik hakkında verilen metin ve görselleri inceleyerek soruları cevaplayınız.
kanat çırpar fakat denge sağlayamaz.
Bel fıtığı ifadesini duymayan yoktur.
Belde ve bacakta şiddetli ağrı, harekette kısıtlanma gibi belirtileri
olan bel fıtığı insanın yaşam kalitesini düşüren bir rahatsızlıktır.
Görsel 1’ de görüldüğü gibi omuriliğin omurga arası disklere
sıkışması sinirlere baskı yapmaktadır. Bu da bahsedilen belirtilere
sebep olur. Bel fıtığı birçok insan da önemli bir problemdir.

Omurilik, kemik ve kıkırdaktan oluşan omurga içinden geçen sinir
3. Arka beynin kısımları ve görevleri ile ilgili verilen bilgilerden yararlanarak eksik olan kısımları doldu- demetleri olup beyin ve vücudun geri kalanı arasında haberleşmeyi
runuz.
sağlayan bir iletişim hattı olarak görev yapar. Bu haberleşme, duyu
nöronlarının getirdiği bilgilerin çapraz yaparak beyne ulaşması ve
Görsel 1: Bel fıtığı
Arka Beynin Kısımları Görevleri beyinden gelen cevapların motor nöronlar ile ilgili organa taşınma-
sıdır. Omuriliğin alışkanlık ve refleksleri kontrol etme görevleri de
• Bilinçaltını ve vücudun uyanık kalmasını kontrol eder
vardır.
Omurilik omurilik soğanından başlayarak omurga kemiklerinin içinde
kuyruk sokumuna kadar devam eder. (Görsel 2.)

Aşağıda verilen omuriliğin (Görsel 3.) enine kesitinde görülen yapı-
ları inceleyiniz. İç kısmında dentritler yerleştiği için bu bölgenin gri
• İstemsiz çalışan iç organların kontrol merkezidir. renkte, dış kısmında aksonlar yerleştiği için bu bölgenin açık renkte
olduğuna dikkat ediniz. Ayrıca omuriliğe arka kökten giren sinirlerin
duyu siniri, ön kökten çıkan sinirlerin motor sinirleri olduğunu unut-
mayınız.
ARKA
BEYİN

• Denge merkezidir.

Görsel 2: Omurga

Görsel 3: Omurilik
20 21
Hazırlayan: Fatma DEMİRAY