Page 28 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 12
11 BİYOLOJİ 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.1. Denetleyici ve Düzenleyici Sistem, Duyu Organları > 11.1.1.2. Endokrin Bezler ve
Salgıladıkları Hormonlar
Sorular: Kavram : Endokrin Sistem
Genel Beceriler : Karar Verme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi
1. Verilen görsel incelendiğinde bir reflex yayını nasıl tanımlarsınız?
Çalışmanın Adı İÇ DENGEYİ DE SAĞLAYANLAR VAR 20 dk.
Çalışmanın Amacı Endokrin sistemin nasıl çalıştığını, vücudumuzdaki işlevinin neler olduğunu açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Homeostasis; canlılarda yaşamı sürdürmek için iç ve dış ortamlarındaki değişikliklere rağmen kararlı bir
iç ortamı oluşturma mekanizmalarıdır. İnsanda vücut sıcaklığı, kan pH’ı, kan şekeri, sodyum, potasyum
ve kalsiyum gibi iyonların belirli bir aralıkta kalması gerekir.

Hipofiz
2. Bir reflex yayında impulsun izlediği yolu sırası ile yazınız?

Epifiz
Böbrek üstü bezi

Timus bezi Testis

3. Refleks yayında kaç nöron yer alır? Açıklayınız.

Tiroid

Yumurtalık

Pankreas

Görsel 1: Endokrin sistem

Homeostasinin sağlanmasında denetleyici ve düzenleyici sistemler görev alır. Bu sistemlerden olan
sinir sistemi ve endokrin sistem gelişmiş canlıların tüm doku ve organlarının uyumlu çalışmasında bir-
likte görev alır. Vücudumuzdaki faaliyetleri kontrol eden, kimyasal maddeler aracılığıyla iletişim kuran
denetleyici ve düzenleyici sistemin bir parçası da endokrin sistemdir. Endokrin sistemde hormon adı ve-
rilen kimyasal bileşikler endokrin bezler tarafından salgılanır. Endokrin bezler salgıladıkları hormonları
kanallara değil doğrudan kana verirler. Hormonların kan yoluyla taşındığı hücreler hedef hücre diye ad-
landırılır. Hormonlar hedef hücrelerini de reseptörler aracılığıyla tanırlar. Bazı hormonlar bütün hücreleri
etkileyebilirken bazı hormonlar belirli hücreleri etkileyebilirler. Hormonlar, kimyasal bileşikler olup ancak
belli bir düzeye ulaştığında etkili olurlar. Hormonlar kan yolu ile taşındıkları için iletim yavaş, kanda belirli
bir değerin altına düşünceye kadar etki etmeye devam ettikleri için, etki süresi uzundur. Sinir sistemi
daha hızlı ve daha kısa süreli etkilere sebep olur.
Endokrin sistemimizdeki bezler tarafından oluşturulan ve salınan hormonlar, vücudumuzdaki pek çok
süreci kontrol eder. Metabolizmadan büyüme ve gelişmeye, duygulara, ruh haline, üreme olaylarına ve
hatta uykuya kadar vücudunuzun işlevlerini endokrin sistem denetler.
Endokrin sistemin bezleri arasında epifiz bezleri, hipofiz bezi, tiroid bezi, paratiroid bezleri, timus bezi ve
böbreküstü bezleri bulunmaktadır (Görsel 1).

24 25
Hazırlayan: Feyza Tuba EROĞLU