Page 32 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 14
13 BİYOLOJİ 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.1. Denetleyici ve Düzenleyici Sistem, Duyu Organları > 11.1.1.2. Endokrin Bezler ve
Salgıladıkları Hormonlar
Sorular: Kavram : Hipofiz bezi
Genel Beceriler : Karar Verme Becerisi
Alan Becerileri : Sınıflandırma Becerisi
1. Hipotalamusu hasar görmüş bir insanda ne gibi hastalıklar görülebilir?
Çalışmanın Adı İNSAN VÜCUDUNDA İLETİŞİM 20 dk.
Çalışmanın Amacı Hipofiz bezinden salgılanan hormonları ve görevlerini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

İnsanlık için tarih boyunca iletişim en önemli öge olmuştur. İlk çağlardan itibaren insanlar dumanla, davul
2. Hipotalamus hipofiz bezine hangi yollarla bağlanır? Bu bağlandığı yolların hipofizin hangi kısmı benzeri araçlarla ve mesajları taşıyan ulaklarla haberleşmeyi sağlamıştır. İlk çağlarda haberleşme ve
olduğunu açıklayınız. iletişim için kullanılan kil tabletler uzak mesafeler arasında iletişimi sağlayan bir diğer unsur olmuştur.
Günümüz modern dünyasında telefon, elektronik posta ve tabi ki internet araçları dünyanın öteki ucuyla
iletişim kurabilmemize olanak sağlıyor. Hatta bir uzay istasyonunda görev yapan astronotların dünya ile
iletişim kurması çok sıradan bir durum.
İnsan vücudunda iletişim nasıl gerçekleşir? İnsan vücudunda iletişim görevini yürüten bir sistem mevcut:
Endokrin Sistem! Endokrin sistemi çok büyük bir haberleşme ağı gibi düşünebiliriz. Endokrin sistemdeki
haberleşme endokrin bezler aracılığıyla sağlanır ve bu bezlerden en önemlisi yani haberleşme ağının
3. Elif öğretmenin hipotalamusla ilgili sorularına öğrencilerden hangileri doğru cevaplar vermiştir? en önemli birimi olarak hipofiz bezidir. Hipofiz bezi iç organların çalışmasını denetleyen ve homeostasiyi
sağlayan hipotalamus tarafından denetlenir. Hipofiz bezinden salgılanan hormonlar kan ile organlara ta-
şınır ve organların çalışmasını sağlar. Yani organlar ile beyin arasındaki iletişim hipofiz bezi ile sağlanır.
İletişim ağında bir sorun olduğunda ve elektronik postalar iletilmediğinde ortaya çıkan iletişimsizlik, gün-
Hipotalamus lük hayatta pek çok işin aksamasına neden olur. Hipofiz bezinin salgıladığı hormonlarda da bir aksaklık
Sinir sistemine Endokrin sistemine
hangi sistemin olursa organlar ile iletişimsizlik başlar ve hastalıklar ortaya çıkar.
ait bir bölümdür. ait bir bölümdür.
bir parçasıdır?
ACTH: Böbrek üstü PROLAKTİN: Gebelikte
bezlerinin kabuk bölgesi- Hipofiz Bezi
süt bezlerinin büyümesi
ni uyarır ve hormonların
ve süt sentezinin uyarıl-
salgılanmasını sağlar. masını sağlar.
Ön lob Arka lob
Alp Ela MSH: Derideki FSH: Dişilerde
melanosit hüc- yumurtalıklardaki
Hipotalamus Hipotalamus hormon Hipofizin arka relerini uyarır ve Prolaktin folikül keselerini
Oksitosin
hormon üretemez. Sadece lobundaki melanin pigmen- uyarır ve oogenezin
üretebilir mi? sinirsel uyarı yapar. hormonları üretir. tinin sentezini gerçekleşmesini
sağlar. sağlar.Foliküllerden
Elif östrojen sentezini
Öğretmen arttırır.

LH : Dişilerde
Gonodotropin yumurtanın ser-
Funda
Hazar best bırakılmasını
(ovulasyon) sağlar.
Hipotalamus Hem sinirsel hemde
Sinirsel yolla STH: kemikler folikül kesesinin
hipofizi nasıl hormonal yolla
hipofizi uyarır. ve kaslarda yağ depolayarak
uyarır? hipofizi uyarır. korpus luteuma dö-
büyüme ve TSH: Tiroit
metabolizmayı bezini uyarır ve LH : Erkeklerde nüşmesini sağlar.
uyarır. tiroksin hormo- testislerden tes-
tosteron salgılan- FSH : Erkeklerde
nunun salınımı-
ması ve spermle- testisleri uyararak
nı sağlar.
rin olgunlaşmasını sperm oluşumunu
sağlar. başlatır.
Efnan Aziz
Görsel 1: Hipofiz bezi

28 29
Hazırlayan: Mehmet BİLEN