Page 34 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
14 BİYOLOJİ 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11
Kavram Öğretimi 15
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.1. Denetleyici ve Düzenleyici Sistem, Duyu Organları > 11.1.1.2. Endokrin Bezler ve
Salgıladıkları Hormonlar
Sorular: Kavram : Tiroit Bezi
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi
1. Aşağıda verilen metinleri okuyarak kişilerin hastalıklarına neden olabilecek hormonal dengesizliği
açıklayınız. Çalışmanın Adı İDDİA EDİYORUM 20 dk.
Çalışmanın Amacı Tiroit bezinden salgılanan hormonların görevini açıklayabilme.
Ahmet Bey: 28 yaşında. Boyu 2.25m
Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Sevgi Hanım: 42 yaşında. Tiroit bezi normalden yavaş çalışıyor.

Hamit Bey: 32 yaşında. Boyu 1.24 m Niyazi Bey, Covit 19 tedbirlerinin uygulandığı dönemde evde uzaktan çalışma yöntemiyle işlerini takip
etmekteydi. Niyazi Bey, uzun zamandır Kendini sürekli yorgun hissediyor, beslenme düzenini değiştir-
Leyla Hanım: 33 yaşında. 15 gün önce doğum yapmış. Fakat doğumdan sonra anne sütü salgısı memiş olmasına rağmen kilo vermekte zorlanıyor, günlük yaşantısında sebepsiz yere sinirlenip çarpıntı
gerçekleşmemiş. durumları yaşıyordu. Bu durumları sık yaşamaya başlayınca doktora gitmeye karar verdi. Niyazi Bey’in
şikâyetlerini dinleyen doktor, sorunlarının kaynağının boynun ön kısmında halk arasında “âdemelması”
denilen kıkırdak çıkıntının hemen altında yer alan, tiroit bezinden kaynaklanabileceğini, bunu tespit et-
2. Aşağıdaki grafikte yetişkin sağlıklı bir bireyde bulunması gereken FSH ve LH hormonları miktarı
mek için de birtakım tahliller yapılması gerektiğini ifade etti
pembe ile hormonal dengesizliği olan bir bireyin salgıladığı FSH ve LH düzeyi ise mavi ile göste-
Doktor; tiroit bezinden iki hormon salgılandığını, ilk salgılanan hormonun tiroksin olduğunu, tiroksinin ise
rilmiştir. Aşağıdaki grafiği inceleyerek grafiğe göre kadınlarda ve erkeklerde meydana gelebilecek
TSH etkisiyle salgılandığını söyledi. Özellikle bu hormonun vücutta bazal metabolizma hızını, hücresel
sorunları açıklayınız.
işlevlere enerji sağlamak amacıyla mitokondrilerin sayısını ve aktivitesini arttırdığını, tiroksin salgısı art-
mış bir insanın kalp atış hızının ve tansiyonunun yükseldiğini, bunun yanında vücut sıcaklığının denge-
de kalmasını sağladığını ayrıca protein sentezini ve zihinsel işlevleri de kontrol ettiğini açıkladı.
120%
Tiroid bezinden salgılanan bir diğer hormon ise kalsitonin hormonu olduğunu ve kanın kalsiyum düzeyini
100% ayarladığını belirtti.
İnsanda tiroit hormonlarının aşırı salgılanması hipertiroidizm, hormonlarının az salgılanması ise hipoti-
80%
roidizm olarak adlandırıldığını söyledi. Tiroit hormonlarının genelde iyot eksikliğine bağlı yeterli miktarda
60%
üretilememesi durumunda ön hipofizden sürekli TSH salgılanması, tiroit bezinde büyümeye neden oldu-
40% ğunu, bu duruma basit guatr dendiğini söyledi.
20%
Sorular:
0%
FSH LH
1. Niyazi Bey’in rahatsızlığı tiroit bezi kaynaklıysa tahlil sonuçlarında hangi tiroit hastalığı görülür?
Kadınlarda; Erkeklerde;

3. Aşağıdaki kavram çarkını inceleyerek hormon veya organların ismini yazınız.

2

3
1

6 4

5

30 31
Hazırlayan: Nihal YILDIZ