Page 37 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 37

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
                                                                                                                                                                                                     Kavram Öğretimi 17
          16     BİYOLOJİ 11                                            Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı  Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                          BİYOLOJİ 11
                                                                                                                           Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
                 Kavram Öğretimi
                                                                                                                           1. ÜNİTE    : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.1. Denetleyici ve Düzenleyici Sistem, Duyu Organları > 11.1.1.2. Endokrin Bezler ve
                                                                                                                                        Salgıladıkları Hormonlar
          2.  Aşağıdaki 3 N tablosunu inceleyiniz. “NE ÖĞRENMEK İSTİYORUM?” kısmındaki soruları yanıtla-                   Kavram      : Epifiz bezi
              yarak öğrendiklerinizi değerlendiriniz.                                                                      Genel Beceriler  : Eleştirel Düşünme Becerisi, İletişim Becerisi
                                                                                                                           Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi
                     Ne Biliyorum?           Ne Öğrenmek İstiyorum?            Ne Öğrendim?                                 Çalışmanın Adı                        DRAKULA HORMON                                   20 dk.
                                                                                                                            Çalışmanın Amacı  Epifiz bezinin endokrin sistem içerisindeki görevlerini açıklayabilme.
              Paratroit bezinden         Paratiroit bezi nerede bulunur?
              parathormon salgılanır.
                                                                                                                           Yönerge: Aşağıda verilen metni inceleyerek soruları cevaplayınız.
              Parathormonun kandaki
                                         Kandaki parathormon seviyesi kan-
              seviyesi kanda değişikliğe   da ne gibi değişikliğe sebep olur?
              sebep olur.                                                                                                  İnsanlarda  uyku-uyanıklık,  vücut  sıcaklığı,  hormon
                                                                                                                           salınımı,  üreme  ve  bazı  bilişsel  işlevler  de  dâhil  ol-
              Kandaki parathormon        Kandaki parathormon seviyesi hangi                                                mak üzere biyolojik, fizyolojik, psikolojik ve hormonal
              seviyesi, kandaki kalsiyum
                                         durumda azalır?                                                                   birçok olay belirli bir ritim çerçevesinde gerçekleşir. İn-
              seviyesi azalınca artar.
                                                                                                                           san yaşamı üzerinde son derece önemli olan bu ritim,
                                                                                                                           biyolojik ya da günlük ritim olarak adlandırılmaktadır.
          3.  Parathormon ve tiroit bezinden salgılanan kalsitonin hormonu, birbirlerine zıt etki göstererek (anta-        Biyolojik  ritimde  meydana  gelen  bozulmalar  çeşitli
              gonist hormonlar) kandaki kalsiyum-fosfat seviyesini dengede tutar. Parathormona zıt etki ile çalı-          hastalıklar, duygudurum bozuklukları ile yakından iliş-
                                                                                                                                                                               Melatonin
              şan kalsitonin hormonu, kandaki kalsiyum değeri belirli bir düzeyi geçtiğinde salgılanır ve kandaki          kilidir. Vücudun doğal olan bu ritminin meydana gel-  Melatonin
              fazla kalsiyumun azaltılmasını sağlar. Aşağıdaki kavram haritasını doğru şekilde doldurunuz.                 mesinde  özellikle  melatonin  adı  verilen  hormon  çok
                                                                                                                           etkilidir. Melatonin, beynin arka kısmında bulunan epi-  Epifiz bezi
                                                                                                                                                                               Epifiz bezi
                                      Kanda Yüksek Kalsiyum Seviyesi                                                       fiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur. Epifiz be-
                                                                                                                           zinde bulunan hücreler gün ışığından etkilenmektedir.
                                                                                                                           Bu nedenle gün ışığının bulunduğu saatlerde çok az
                                                   Uyarır                                                                  salgılanmaktadır. Melatonin hormonu özellikle karan-
                                                                                                                           lıkta sentezlenen bir hormondur. Bu durum melatonin
                                                                                                                           hormonunun ‘’Drakula Hormon’’ olarak adlandırılma-
          6.                                     Tiroit Bezi   Salgılar   1.                                               sına yol açmıştır.
                                                                                                                           Melatonin ışık ve mevsimsel gün uzunluğu ile ilgili iş-
                                                                                                                           levleri düzenleyip çoğu omurgalıda deri renginin veril-
            5.                                                           2.                                                mesini sağlasa da asıl işlevi üreme ve biyolojik ritim   Görsel 1: Biyolojik saat
             •   Kemiklerden Ca salınır.                                  •   Kemiklerde Ca birikir.
             •   İdrardan ve bağırsak-                                    •   İdrar ve bağırsaklardan                      üzerinedir.
                 lardan Ca alımı artar.                                      Ca alımı azalır.
                                                                                                                           Sorular:

                                      Salgılar  Paratiroit Bezi
                  4.                                                   3.                                                  1.  Epifiz bezinin insanlar üzerindeki etkilerini aşağıdaki şablon üzerine yerleştiriniz.

                                                    Uyarır


                                      Kanda Düşük Kalsiyum Seviyesi







                                                                                                                                                                      Epifiz
                                                                                                                                                                      Bezi












          34                                                                                                                                                                                                      35
                                                                                     Hazırlayan: Nurdan YAZICI
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42