Page 41 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 41

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
                                                                                                                                                                                                     Kavram Öğretimi 19
          18     BİYOLOJİ 11                                            Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı  Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                          BİYOLOJİ 11
                                                                                                                           Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
                 Kavram Öğretimi
                                                                                                                           1. ÜNİTE    : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.1. Denetleyici ve Düzenleyici Sistem, Duyu Organları > 11.1.1.2. Endokrin Bezler ve
                                                                                                                                        Salgıladıkları Hormonlar
          2. ve 3. soruları aşağıda verilen örneğe göre cevaplayınız.                                                      Kavram      : Pankreas
              İlkokul öğrencisi olan bir çocuk, sürekli hastalanması ve iyileşme sürecinin normalden daha uzun             Genel Beceriler  : Eleştirel Düşünme Becerisi
                                                                                                                           Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi, Sınıflandırma Becerisi, Tahmin Etme Becerisi
              olması nedeniyle uzman bir hekim tarafından muayene edilmiştir. Bu muayene sırasında çocuğun
              eşeysel olgunluğa ulaştığı yani erken ergenliğe girdiği de belirlenmiştir. Detaylı taramalarla birlikte
                                                                                                                            Çalışmanın Adı                     VÜCUDUN ŞEKER DENGESİ                               20 dk.
              çocuğun timüs bezinin yağ ve bağ dokuya dönüşmeye başladığı görülmüştür.
                                                                                                                            Çalışmanın Amacı  Pankreasın endokrin sistem içerisindeki görevlerini açıklayabilme.
          2.  Timus bezinin görevlerinin neler olabileceğini açıklayınız.
                                                                                                                           Yönerge: Aşağıda verilen şema ve metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.


                                                                                                                           Kan şekerinin ne kadar önemli olduğunu birçoğumuz biliriz. Bazen kan şekeri düşmesi sonucu bayılan
                                                                                                                           insanlara rastlarız, bazen de kan şekeri aşırı yükseldiği için komaya giren insanlara… Bu nedenle kan
                                                                                                                           şekerinin belirli bir seviyede dengede kalması gerekir. Aksi bir durum, insanlar için hayati bir tehlike ya-
                                                                                                                           ratabilir. İnsan vücudunda kan şekerini düzenlemekle görevli önemli bir organ bulunur. Bu organ pank-
                                                                                                                           reastır. Pankreas; hem iç hem de dış salgı yapabilen, son derece özelleşmiş bir organdır. Yapısında
                                                                                                                           bulunan langerhans adacıkları, alfa ve beta hücrelerinden oluşur. Alfa hücreleri glukagon hormonunun,
                                                                                                                           beta hücreleri ise insülin hormonunun salgılanmasını sağlar.
                                                                                                                           Aşağıdaki şemada pankreasın kan şekerinin düzenlenmesindeki etkisi gösterilmiştir.





                                                                                                                                                                     İnsülin                     İnsülin hücrele-
                                                                                                                                                                                                 re glikoz girişini
          3.  Timus bezinin üreme sistemi üzerindeki etkisini neler olabilir?                                              Pankreasın langerhans
                                                                                                                                                                                                  kolaylaştırır.
                                                                                                                             adacığındaki beta
                                                                                                                            hücrelerinden insülin
                                                                                                                                 salgılanır.                               Karaciğer
                                                                                                                                                                 Glikoz
                                                                                                                                                                                                    Hücreler
                                                                                                                                            Pankreas
                                                                                                                                                                Glikojen

                                                                                                                                                                                Kandaki glikoz
                                                                                                                                                                                 seviyesi düşer
                                                                                                                                 Kandaki yüksek
                                                                                                                                  glikoz seviyesi
                                                                                                                                                            Kandaki normal glikoz seviyesi







                                                                                                                                                                   Kan damarı         Glikoz
                                                                                                                                                                                                    Kandaki düşük
                                                                                                                                                                                                    glikoz seviyesi
                                                                                                                                                   Karaciğer
                                                                                                                                           Glikoz
                                                                                                                                          Glikojen                                           Pankreas




                                                                                                                                                                                                    Pankreasın langer-
                                                                                                                                                                                                   hans adacığındaki alfa
                                                                                                                                                                                                   hücrelerinden glukagon
                                                                                                                                                                                                        salgılanır.
                                                                                                                                                                   Glukagon



                                                                                                                                    Görsel 1:  Pankreasın etkisi


          38                                                                                                                                                                                                      39
                                                                                     Hazırlayan: Serpil AKTEPE
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46