Page 44 - Kimya 10| Kavram Öğretimi Kitabı
P. 44
25 KİMYA 11
1. ÜNİTE : MODERN ATOM TEORİSİ > 1.3. Periyodik Özellikler > 1.3.1. Periyodik Özelliklerdeki Değişim Eğilimleri
Kavram : Metal Yarıçap, Kovalent Yarıçap, İyonik Yarıçap, Van der Waals Yarıçapı
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi
Çalışmanın Adı ÇEKİRDEKTEN ÇEKİRDEĞE 30 dk.
Çalışmanın Amacı Atom yarıçapı kavramını açıklayabilme.
Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Atomik yarıçap genellikle atom çekirdeğinden en dış katmandaki elektrona olan uzaklık olarak tanımla-
nır. Ancak modern atom teorisine göre elektronlar çekirdek etrafında dairesel yörüngelerde bulunmaz
ve bir atomun kesin bir dış sınırı yoktur. Bu nedenle atom yarıçapı, yan yana duran veya bağlı iki atom
çekirdeği arasındaki uzaklıktan yararlanarak hesaplanır.
Li Li Metallerde yan yana bulunan iki ato- F F
mun çekirdekleri arasındaki mesafe-
nin yarısı metal yarıçapıdır.
Ametaller, doğada kovalent bağlı
moleküller hâlinde bulunur. Kovalent 144 pm
304 pm
bağla bağlanmış iki aynı tür atomun Görsel 2: F molekülündeki flor
2
Görsel 1: Lityum atomlarının çekirdek- çekirdekleri arasındaki mesafenin atomlarının çekirdekleri
leri arasındaki mesafe yarısı kovalent yarıçapıdır. arasındaki mesafe
Li + F - İyonik bağlı bileşiklerde iyonlar eşit büyüklükte
olmadığından çekirdekler aralarındaki mesafe
katyon ve anyon arasında yük yoğunluğuna
bağlı olarak bölüştürülmüş ve iyonların yarı-
çapları hesaplanmıştır. Katyon ve anyonun
iyonik yarıçaplarının toplamı iyonik bağ uzunlu-
60 pm 133 pm ğuna eşittir.
+
-
Görsel 3: LIF bileşiğinde Li ve F iyonlarının iyon yarıçapları
1. a) Görsel 1’i inceleyerek lityum atomunun metal yarıçapını hesaplayınız. Lityum atomunun metal
yarıçapını şekil üzerinde çizerek gösteriniz.
b) Görsel 2’yi inceleyerek flor atomunun kovalent yarıçapını hesaplayınız. Flor atomunun kovalent
yarıçapını şekil üzerinde çizerek gösteriniz.
c) Görsel 3’ü inceleyerek LiF bileşiğinin iyonik bağ uzunluğunu hesaplayınız.
42