Page 44 - Kimya 10| Kavram Öğretimi Kitabı
P. 44

25      KİMYA 11


         1. ÜNİTE     : MODERN ATOM TEORİSİ > 1.3. Periyodik Özellikler > 1.3.1. Periyodik Özelliklerdeki Değişim Eğilimleri
         Kavram       : Metal Yarıçap, Kovalent Yarıçap, İyonik Yarıçap, Van der Waals Yarıçapı
         Genel Beceriler  : Eleştirel Düşünme Becerisi
         Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi

          Çalışmanın Adı                      ÇEKİRDEKTEN ÇEKİRDEĞE                              30 dk.
          Çalışmanın Amacı  Atom yarıçapı kavramını açıklayabilme.


          Yönerge:  Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

          Atomik yarıçap genellikle atom çekirdeğinden en dış katmandaki elektrona olan uzaklık olarak tanımla-
          nır. Ancak modern atom teorisine göre elektronlar çekirdek etrafında dairesel yörüngelerde bulunmaz
          ve bir atomun kesin bir dış sınırı yoktur. Bu nedenle atom yarıçapı, yan yana duran veya bağlı iki atom
          çekirdeği arasındaki uzaklıktan yararlanarak hesaplanır.


                Li        Li           Metallerde yan yana bulunan iki ato-         F     F
                                       mun çekirdekleri arasındaki mesafe-
                                       nin yarısı metal yarıçapıdır.

                                      Ametaller, doğada kovalent bağlı
                                      moleküller hâlinde bulunur. Kovalent           144 pm
                   304 pm
                                      bağla bağlanmış iki aynı tür atomun   Görsel 2: F  molekülündeki flor
                                                                                   2
         Görsel 1: Lityum atomlarının çekirdek-  çekirdekleri arasındaki mesafenin   atomlarının çekirdekleri
                leri arasındaki mesafe  yarısı kovalent yarıçapıdır.               arasındaki mesafe


                     Li +      F -                      İyonik bağlı bileşiklerde iyonlar eşit büyüklükte
                                                        olmadığından çekirdekler aralarındaki mesafe
                                                        katyon ve anyon arasında yük yoğunluğuna
                                                        bağlı olarak bölüştürülmüş ve iyonların yarı-
                                                        çapları hesaplanmıştır. Katyon ve anyonun
                                                        iyonik yarıçaplarının toplamı iyonik bağ uzunlu-
                     60 pm     133 pm                   ğuna eşittir.

                          +
                              -
          Görsel 3: LIF bileşiğinde Li  ve F  iyonlarının iyon yarıçapları
          1.   a) Görsel 1’i inceleyerek lityum atomunun metal yarıçapını hesaplayınız. Lityum atomunun metal
                     yarıçapını şekil üzerinde çizerek gösteriniz.







              b) Görsel 2’yi inceleyerek flor atomunun kovalent yarıçapını hesaplayınız. Flor atomunun kovalent
                yarıçapını şekil üzerinde çizerek gösteriniz.







              c) Görsel 3’ü inceleyerek LiF bileşiğinin iyonik bağ uzunluğunu hesaplayınız.









          42
   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49