Page 78 - sosyoloji

37
SOSYOLOJİ 11

3. ÜNİTE : TOPLUMSAL YAPI >Toplumsal Yapı ve Unsurları
Kavram : Toplumsal Yapı
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Sosyolojik Sorgulama Becerisi

Çalışmanın Adı İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDEN NASIL ETKİLENİYORUZ? 30 dk.
Çalışmanın Amacı İklim değişikliğinin toplumsal yapıya etkilerini analiz edebilme.
1. Yönerge: Aşağıda iklim değişikliği ile ilgili verilen metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları ce-
vaplayınız.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SOSYOLOJİK ETKİLERİ
Endüstrileşme faaliyetlerine bağlı olarak artan fosil yakıt kullanımı, kentleşme, ormansızlaşma ve
hatalı arazi kullanımı gibi gelişmeler sonucunda “küresel iklim değişikliği” insanlığın yarattığı en
büyük tehditlerden biri olarak ortaya çıkmıştır. Sosyolojik yaklaşım, iklim değişikliğinin sosyal di-
namiklerini anlayarak onun nedenlerini, sonuçlarını ve olası çözüm önerilerini analiz eder. Zira bu
krizin itici güçleri toplumsal yapı ve kurumların, kültürel değerler, inançlar ve sosyal pratiklerin
derinliklerinde bulunabilir.

İklim değişikliğinin etkilerinin anlaşılması doğası gereği sosyolojik bir sorundur. Sosyoloji, zorunlu
göç, artan sosyal çatışmalar ve artan adaletsizlik seviyeleri gibi iklim değişikliğinin olumsuz sosyal
etkilerinin anlaşılmasında ve giderilmesinde önemli katkılar sağlayabilir. Geçtiğimiz yıllarda do-
ruklara ulaşan neoliberal ekonomi politikalarının ve küresel kapitalist sistemin atar damarları olan
kentler, iklim krizinin de başlıca aktörüdür. Bununla birlikte, yüksek karbon salınımına aç kentleşme
pratiklerimizin ve tüketimi el üstünde tutan kentli olma halimizin doğal bir uzantısı durumunda olan
iklim krizi, kent yaşamını doğrudan etkilemekte böylece kentlerde büyük bir mağduriyet ortaya çı-
karmaktadır.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Panelinin 1,5 derece raporuna göre iklim değişikliğinden en fazla
etkilenen yerlerin başında küçük adalar gelmekte, onları ise metropoller izlemektedir. Rapora göre
iklim değişikliğinin olumsuz etkileri özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde daha çok yaşanacaktır.
Ayrıca bu risklerin yoksul kesimleri ve kadınları daha çok etkileyeceği öngörülmektedir. İklim deği-
şikliği kentsel alanlar üzerinde sel ve taşkınların artmasına ve yoğunlaşmasına, kentsel ekosistemin
bozulmasına, su stresinin artmasına ve kuraklığa, hava kalitesinin bozulmasına ve buna bağlı sağlık
risklerine neden olmaktadır. Kuraklık, ısı dalgaları ve taşkınlar Türkiye kentlerinin karşı karşıya ol-
duğu başlıca risklerdir. Son üç yılda başta Kastamonu olmak üzere, birçok kentte can ve mal kaybına
neden olan ciddi taşkınlar meydana gelmiştir. Birçoğu taşkın ovalarında, ya da kıyılarda bulunan
şehirler aşırı hava olaylarının etliklerini fazlasıyla hissetmektedir.
M. Suzan Ilık Bilben, İklim Değişikliğinin Sosyolojik Etkileri, Yerel Yönetimlere Yansımaları ve Ankara Kenti
(Düzenlenmiştir.)

Sorular:

1. İklim değişikliği neden aynı zamanda sosyolojik bir sorundur?

2. İklim değişikliğinin hangi toplumsal problemlere neden olduğunu/olabileceğini tartışınız. Düşünce-
lerinizi gerekçelendirerek açıklayınız.

75