Page 24 - Biyoloji 12 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 12
1. ÜNİTE : GENDEN PROTEİNE > 12.1.2. Genetik Şifre ve Protein Sentezi > 12.1.2.4. Genetik Mühendisliği ve Biyoteknoloji
Uygulamalarının İnsan Hayatına Etkisi
Kavram : Gen Terapisi
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı GENETİK HASTALIKLAR TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ? 20 dk.
Çalışmanın Amacı Gen terapisi kavramını açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metinden ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Down sendromu, renk körlüğü vb. kalıtsal pek çok hastalığın kökeninde genler vardır. Bu hastalıkların
tedavisi için kullanılan geleneksel yöntemler, hastalıkların sadece belirtilerini ortadan kaldırır ve köke-
nindeki genlere bir müdahalede bulunmaz. Günümüz modern tıbbında ise çeşitli kanser türleri, kalıtsal
hastalıklar ve viral enfeksiyonların tedavisi için kullanılan gen terapileri vardır. Bu gen terapi yöntemle-
rinde özel olarak tasarlanıp üretilen DNA parçalarının hastalıklı hücrelere aktarılması sağlanır.
Aşağıdaki görsellerde bazı gen terapisi yöntemleri gösterilmiştir.

İşleyen gen İntihar geni

Çalışmayan Hücre normal İntihar geni Hastalıklı
geni olan hücre çalışıyor. Hastalıklı hücre toksik üretiyor. hücreler ölüyor.
Görsel 1 Görsel 2

Savunma sistemi işaretli
İşaretleyici gen hücrelere saldırıyor.

Hastalıklı
hücreler ölüyor.
Hastalıklı hücre İşaretleyici proteinler hücre
yüzeyinde ifade ediliyor.
Savunma sistemi işaretli
hücrelere saldırıyor.
Görsel 3

Klonlanmış gen 1. Virüs içine klonlanmış gen yerleştirilir.

Viral RNA 2. Hastadan alındıktan sonra kültüre alınmış olan kemik iliği
hücreleri, RNA virüsü ile enfekte edilir.

RNA virüsü
3. Hasta hücreler genetik olarak değişir.

4. Genetiği değiştirilmiş hücreler hastaya
Hastadan alınan
enjekte edilir.
kemik iliği hücresi

Görsel 4
21