Page 34 - Biyoloji 12 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 15
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 12
2. ÜNİTE : CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ > 12.2.3. Kemosentez > 12.2.3.1. Kemosentez ve Kemosentezin Canlılar İçin
Önemi
Kavram : Kemosentez, Oksidasyon
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi, İletişim Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı IŞIKSIZ ÜRETİM 20 dk.
Çalışmanın Amacı Kemosentez ve oksidasyon olaylarını açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin, görseller, şema ve tablodan yararlanarak soruları cevaplayınız.

1970’lerin sonlarına kadar doğadaki üretici canlıların sadece
ışığı kullanarak besin üreten fotosentetik canlılar olduğu bili-
niyordu. Ancak geliştirilen insansız araçlar sayesinde 1977 Bakteri sülfür Etçil balık
enerjisi
yılında Galapagos Adaları yakınındaki okyanusun hiç ışık al-
mayan derinliklerinde bulunan hidrotermal bacaların etrafında
yeni canlılar keşfedildi. Bu yaşam ortamındaki üretici canlıları- İndirgenmiş karbon
bileşikleri
nın kemosentetik bakteriler olduğu anlaşıldı. Bu üretici canlılar,
Sülfür
ışık kullanmadan organik madde sentezleyerek hem kendi be-
sinlerini üretiyor hem de diğer canlılara besin sağlıyordu.
Hidrotermal bacaların etrafındaki bakteriler, bu bacalardan çı-
kan hidrojen sülfürün oksidasyonu ile elde ettikleri kimyasal Midye
Hidrotermal
enerjiyi besin yapımında kullanmaktadır. baca
Görsel 1: Hidrotermal Bacalarda Kemosentez
Kemosentez

Oksidasyon
Yeni İnorganik Enerji
İnorganik madde Oksijen Madde

Enerji
Su (H O) Besin Oksijen (O )
Karbondioksit 2 2

Kemosentetik Canlıların Yaşama Katkıları
Demir bakterileri
Sülfür bakterileri Demir bakterileri Fe + iyonlarını, hidrojen bakterileri H ’yi, kükürt bakterileri ise
2
2
Hidrojen bakterileri H S’yi oksitleyerek enerji açığa çıkarır ve madde döngüsüne katkı sağlar.
2
Atmosferde yüksek oranda azot gazı bulunmasına rağmen bitkiler, azotu ancak
nitrat (NO -) ya da amonyum (NH +) iyonları şeklinde topraktan alabilir. NH ’ün nit-
4
3
3
Azot bakterileri rit ve nitrat tuzlarına dönüştürülmesinde Nitrosomonas ve Nitrobacter cinsi bakte-
riler görev alır. Her iki bakteri grubu gerçekleştirdikleri dönüşümlerden elde ettikleri
enerji ile ATP sentezler. Daha sonra bu ATP’ler organik besin sentezinde kullanılır.
Doğada biyolojik dengenin korunması, ortamlardaki atık maddelerin parçalana-
rak çevre kirliliğinin önlenmesinde görev alır. Ayrıca bu canlılardan elde edilen
Kemosentetik canlılar zor koşullara dayanıklı enzimler, biyolojik ve ekonomik açıdan oldukça önemlidir.
Bu enzimler, metallerin etkisiyle kirlenmiş suların kullanılabilir hâle getirilmesinde,
boya endüstrisinde ve arıtma tesislerinde atık suların temizlenmesinde kullanılır.
Elektronların bir atomdan ya da molekülden ayrılmasını sağlayan kimyasal tepkimelere oksidasyon denir. Tablo-
da verilen kemosentetik canlılar inorganik maddelerin oksidasyonu sonucu açığa çıkan kimyasal enerjiyi kullana-
rak organik besin maddeleri sentezlerler.
31