Page 36 - Biyoloji 12 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 16
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 12
2. ÜNİTE : CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ > 12.2.4. Hücresel Solunum > 12.2.4.1. Hücresel Solunumun Önemi
Kavram : Hücresel Solunum
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı CANLILARDAKİ BİYOLOJİK SANTRALLER 20 dk.
Çalışmanın Amacı Hücresel solunum olayını kavrayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metinden ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Enerji, bir sistemin iş yapabilme potansiyeli olarak tanımlanır. Günlük hayatımızda gözlemlediğimiz, de-
neyimlediğimiz hemen her olayda enerji kullanılır. Arabaların hareketi, kullandığımız elektronik eşyaların
çalışması, vücudumuzun hareketi, güneşin dünyamızı ısıtması gibi birçok olayda enerjinin farklı formları
kullanılmaktadır. Günlük hayatta kullandığımız enerji, enerji santrallerinde üretilir.
Enerji santralleri, çeşitli girdiler kullanılarak elde edilen değişik formlardaki enerjiyi kullanıma uygun
haldeki elektrik ya da ısı enerjisine dönüştüren tesislerdir. Enerji santrallerinde enerji elde etmek için
kullanılan girdiler çeşitlilik gösterir (Görsel 1).

Güneş enerjisi Rüzgar enerjisi Hidroelektrik

Jeotermal enerji Fosil yakıt Nükleer enerji
Görsel 1: Çeşitli enerji santralleri
Canlı hücreler de yaşamsal fonksiyonlarını gerçekleştirmek için çeşitli hücre içi yapı ve mekanizmalar
üzerinden hücresel solunumla enerji elde ederler. Hücresel solunum bazı ökaryot hücrelerde bir çeşit
enerji santrali olarak değerlendirebileceğimiz mitokondri denilen yapılar üzerinden gerçekleştirilir. Hüc-
re içinde de hücresel solunumla enerji üretimi enerji santrallerindeki enerji üretimine benzemektedir.
Enerji santrallerinde çeşitli girdiler yoluyla elde edilen enerji bir formdan bir forma dönüştürülürken hüc-
relerimizde de besinler yoluyla aldığımız kimyasal enerji, çeşitli yapılarla ATP molekülüne aktarılarak
depolanır. Üretilen bu ATP moleküllerinden hücrelerin yaşamsal aktiviteleri için ihtiyaç duydukları enerji
karşılanır (Görsel 2). Tüm canlılarda hücresel solunumla ATP üretimi ortak özelliktir. Hücresel solunum
oksijenli solunum, oksijensiz solunum ve fermantasyon gibi hücre içi mekanizmalar üzerinden gerçek-
leştirilir.
HÜCRE

Mtokontri
Stoplazma co 2
Glikoz Prüvik
Asit
1. Gilikoliz
NADH Su

2. 3.
Krebs NADH ETS
döngüsü

Besin

Oksijen
Görsel 2: Canlı bir hücrede enerji üretimi
33