Page 54 - Biyoloji 12 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 25
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 12
3. ÜNİTE : BİTKİ BİYOLOJİSİ > 12.3.1. Bitkilerin Yapısı > 12.3.1.1. Çiçekli Bir Bitkinin Temel Kısımlarının Yapısı ve Görevleri
Kavram : Stoma
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı DIŞ DÜNYA’YA AÇILIM 20 dk.
Çalışmanın Amacı Stomanın çalışma mekanizmasını ve bitki için önemini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen görsellerden ve metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

O 2 Küt kül
Üst ep derm s
Pal zat mezof l
CO hücreler
2
Ks lem Sünger ms mezof l
hücreler
Floem
Damarlar
Alt ep derm s
H O O CO Bekç Stoma Küt kül
2 2 2 hücreler
H O Bekç
2 hücreler
I ık
(Mav ı ık)

H O Kuraklık
2
F tohormonlar
Kapalı (Abs s k as t) Açık

Görsel 1: Stomanın bitki üzerindeki yeri ve çalışma mekanizması

Stoma, bazı bitkilerde bitkinin kökü hariç hemen her
bölgesinde yer alsa da asıl bulunduğu kısım yaprak-
lardır. Yaprakların alt kısmında yoğun olarak bulu-
nan küçük açıklıklardır. Bekçi hücrelerinde fotosen-
tez gerçekleşir. Hücrede fotosentez de dahil osmotik
etki oluşturan olaylar osmotik basıncı arttırır ve su
girişini sağlar. Turgor basıncı etkisiyle bekçi hücrele-
rinin ince çeperi dışarı doğru genişler ve stoma açı-
lır. Bekçi hücrelerindeki ,solunum, terleme, iyon (K ,
+
+
Na vb.) konsantrasyonu değişimi, hormon miktarı
değişimi gibi olaylar da turgor basıncını etkileyerek
stomanın açılıp kapanmasını sağladığı gibi yaprak
yüzeyinin aldığı ışık ve rüzgar miktarı da stomanın Görsel 2: Stoma’ların mikroskobik görünümü
açılıp kapanmasını etkiler. Stoma sayısının ve sto-
manın yapraktaki konumlarının değişiklik gösterme-
si gibi kurak ve sulak bölge bitkilerinde de stoma yer
ve sayıları farklılık gösterir.

51