Page 52 - Biyoloji 12 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 24
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 12
3. ÜNİTE : BİTKİ BİYOLOJİSİ > 12.3.1. Bitkilerin Yapısı > 12.3.1.1. Çiçekli Bir Bitkinin Temel Kısımlarının Yapısı ve Görevleri
Kavram : Epidermis, Kütikula, Hidatot
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı EPİDERMİS DOKUSU 20 dk.
Çalışmanın Amacı Epidermis, kütikula ve hidatot kavramlarını açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Epidermis, bitkinin tüm genç kısımlarını örten ve koruyan, sıkıca paketlenmiş, kloroplast taşımayan
hücrelerden oluşan bir tabakadır (Görsel 1). Epidermis, genel koruma işlevinin yanında, örttüğü or-
ganın işlevine uygun olarak birtakım özelleşmiş yapılara dönüşebilir. Su ve minerallerin emiliminde
çok önem taşıyan kök tüyleri, kök ucunda bulunan epidermis hücrelerinin uzantılarıdır. Epidermisten
farklılaşan diğer bir yapı olan stomalar ise bitkilerde terleme ve gaz alışverişini sağlar.

Bina, havuz gibi yapıların su yalı-
tımı için su geçirmez ve genellikle
poliüretan maddelerden yapılmış
Kütikula
membranlar kullanılır. Bu memb-
ranlar sayesinde yapı, su sızdırmaz
Üst
palizat hâle gelir. Bitkilerde de su kaybını
epidermis
parankiması engellemek için benzer bir su yalı-
tımı vardır. Çoğu bitkilerdeki gövde
ve yaprakların epidermisi, kütikula
denilen mumsu bir örtü salgılar.
Ksilem
Kütikula, bitkinin toprak üstü kısım-
larından su kaybının engellenmesi-
Floem
ne yardım eder. Kütikulanın varlığı,
Alt
karasal ortamda yaşamaya yönelik
epidermis
önemli bir uyumdur.
Sünger parankiması

Görsel 1: Yaprak kesiti

Bazı bitkilerde kökten alınan fazla suyun ve
minerallarin tahliyesi için yaprak uçlarında
özelleşmiş yapılar bulunur. Bu özelleşmiş ya-
pılar epidermisin farklılaşmasıyla oluşur ve
sürekli açık halde bulunan ucu açık bir boru
şeklindedir. Kökten alınan fazla su bu yapı-
lardan damlama (gutasyon) yoluyla görselde
görüldüğü gibi sıvı halde dışarı atılır. Bu olay
genellikle nemli bölgelerde yaşayan bitkiler-
de gözlemlenir.

Görsel 2: Hidatotlarda gerçekleşen damlama olayı

49