Page 66 - Biyoloji 12 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 31
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 12
3. ÜNİTE : BİTKİ BİYOLOJİSİ > 12.3.2. Bitkilerde Madde Taşınması > 12.3.2.1. Köklerde Su ve Mineral Emilimi
Kavram : Minimum Kuralı
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı MİNİMUM KURALI 20 dk.
Çalışmanın Amacı Minimum kuralını yorumlayabilme.

Yönerge: Verilen metin ve deneyden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Yaşam için gerekli elementlerin bir bölümü doğada yeterli miktarda bulunurken bir bölümü her zaman
canlıların ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde bulunmayabilir. Ortamda bulunan elementlerden hangisi
en az ise o element sınırlayıcı etki gösterir. Yani diğer elementler ortamda yeterli olsa bile bitkinin bu
elementlerden yararlanma ölçüsü, ortamda az bulunan elementten yararlandığı ölçüdedir. Bu kural tüm
canlılar ve ekolojik faktörler için geçerlidir.
Aşağıda ortama farklı mineraller eklenerek bitki gelişiminin gözlemlendiği bir deney verilmiştir.

• Deneyde 2 erlenmayer alınmış, 1. düzenek ve 2. düzenek
olarak isimlendirilmiştir:
• 1. düzenekteki erlenmayere, bir litre saf su, 0.75 g potas-
yum nitrat, 0.25 g potasyum fosfat, 0.25 g kalsiyum nitrat,
0.25 g magnezyum sülfat 0.005 g demir (III) klorit eklene-
rek hazırlanan çözeltiden 100 ml konulmuştur.
• 2. düzenekteki erlenmayere bir litre saf su, 0.75 g potas-
yum nitrat, 0.25 g potasyum fosfat, 0.25 g kalsiyum nitrat,
0.05 g magnezyum sülfat ve 0.005 g demir (III) klorit ekle-
nerek hazırlanan çözeltiden 100 ml konulmuştur.
• Sonra bu düzeneklerin içerisine birbirine benzer fasulye
fideleri konularak, erlenmeyerlerin ağızları bir pamukla ka-
patılıp bir hafta aynı ortamda bekletilmiştir.
• Sonuçta, 1. düzenekte bulunan fidede normal gelişme
gözlenirken, 2. düzenekte bulunan fidenin yaprak damar-
1. düzenek 2. düzenek
ları arasında lekelenmeler, yapraklarında solma, kıvrılma,
kuruma ve erken dökülme olayları gözlenmiştir.
Sorular:

1. Edindiğiniz bilgilerden hareketle minimum kuralını açıklayınız?

2. a) Deneyde verilen değerleri kullanarak iki sütun grafiği çiziniz.

63