Page 72 - Biyoloji 12 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 34
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 12
3. ÜNİTE : BİTKİ BİYOLOJİSİ > 12.3.2. Bitkilerde Madde Taşınması > 12.3.2.2. Bitkilerde Su ve Minerallerin Gövde ve Yapraklara
Taşınması
Kavram : Kohezyon Gerilim Teorisi, Kohezyon, Adhezyon
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı BİTKİLERDE SUYUN YOLCULUĞU 20 dk.
Çalışmanın Amacı Kohezyon Gerilim Teorisi üzerinden kohezyon ve adhezyon kavramlarını açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Mavi güller doğada, doğal olarak bulunmayan bir gül türüdür. Bu güller, beyaz yapraklı güllerin mavi
gıda boyası bulunan suyun içerisinde bekletilmesiyle elde edilir. Bunun için beyaz güllerin bulunduğu
kaba mavi gıda boyası eklenir ve daha sonra mavi gıda boyası bulunduran su, köklerle alındıktan sonra
çiçeklere kadar taşınır. Bu taşınma sırasında mavi gıda boyası bulunduran su molekülleri, ksilem kılcal-
larını oluşturan selüloz molekülleri tarafından çekilir. Bu çekim adhezyon kuvvetiyle gerçekleşir. Ayrıca
adhezyon kuvvetine ilaveten mavi gıda boyası bulunduran su molekülleri de birbirlerine bağlanarak
kohezyon kuvvetini oluştururlar.

Mavi gıda boyası ekleniyor.

Görsel 1: Beyaz Gül Görsel 2: Mavi Gül

Küt kula
Kohezyon Gerilim Teorisi
Ep derm s

Bitkilerin köklerinden aldıkları suyun
yapraklara kadar iletilmesinde etkili olan
Mezof l
tabakası faktörlerden birisi de adhezyon ve ko-
hezyon kuvvetidir. Bitkilerde görülen ad-
hezyon, kohezyon ve yapraklardaki ter-
Ep derm s
leme sonucu su molekülleri ksilemde bir
Stoma sütun halinde yukarı doğru taşınır. Kök
K l t hücre bölgesinde ksilemdeki su yukarı doğru
çekilince de bu bölgede osmotik basınç
Terleme
Em c tüy artar ve topraktan su çekilir. Ksilem için-
Toprak deki su, terleme sonucu ortaya çıkan
kohezyon gerilimi sayesinde yukarıya
çekilince kökler daha fazla su alır.
Su

Ks lem Korteks
Ep derm s
Görsel 3: Suyun kökten yapraklara taşınması

69