Page 8 - Biyoloji 12 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 12 2
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : GENDEN PROTEİNE > 12.1.2. Genetik Şifre ve Protein Sentezi
Kavram : Genetik Kod, Kod, Kodon, Antikodon
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı GENETİĞİN ŞİFRELERİ ÇÖZÜLDÜ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Genetik kod, kod, kodon, antikodon kavramlarını açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Bilgi, insan tarafından keşfedilmiştir ve tarihsel süreçte yaşanan tecrübelerle ortaya çıkmıştır. Bilgilerin
depo edilmesi ve aktarılması için kullanılan yöntemlerden birisi de şifrelemedir. Tarih boyunca pek çok
şifreleme tekniği üretilmiştir. Bunlardan birisi de “Sezar şifreleme” yöntemidir.
Aşağıdaki görselde belirtildiği gibi bu şifreleme yönteminde her harf kendinden 3 harf sonraki harf ile
temsil edilerek yazılmaktadır. Bu şekilde bir dizi şifreleme oluşmaktadır.

Görsel 1: Sezar şifreleme metodu

DNA molekülünden protein sentezlenmesi de bir kodlama sistemi üzerinden gerçekleştirilmektedir.
DNA’da bulunan genetik bilgi, bir kod sistemi üzerinden mRNA tarafından taşınıp ribozomlarda işlen-
mektedir. DNA, mRNA ve amino asitleri taşıyan tRNA’larda bulunan bu şifreler doğada bulunan adenin,
sitozin, guanin, timin ve urasil olmak üzere 5 çeşit organik bazdan üçünün farklı varyasyonlarının yan
3
yana gelmesiyle oluşturulmaktadır. mRNA’da 4 bazın 3’lü gruplar halinde (4 = 64 ) bir araya gelmesi ile
64 çeşit kodon meydana gelebilir. Bu şekilde 20 çeşit amino asit 64 çeşit kodonla ifade edilebilir.

UAS SAG GAS

Görsel 2: Kod, kodon, antikodon ilişkisi

Görsel 3: Kodonların aminoasit karşılığı
5