Page 88 - Biyoloji 12 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 42
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 12
3. ÜNİTE : BİTKİ BİYOLOJİSİ > 12.3.3. Bitkilerde Eşeyli Üreme > 12.3.3.2. Çiçekli Bitkilerde Döllenme, Tohum ve Meyve Oluşumu
Kavram : Çimlenme
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi, İletişim Becerisi
Alan Becerileri : Verileri Toplama, İşleme, Yorumlama ve Sonuç Çıkarma Becerisi

Çalışmanın Adı ÇİMLENME 20 dk.
Çalışmanın Amacı Çimlenme olayını ve çimlenmeyi etkileyen faktörleri açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız
Tek Çenekli (mısır)
Tohum, yeni bir bitkiyi oluşturabilecek potansiyele
sahip embriyoyu içeren yapıdır. Embriyo embriyonik
kök ve gövdeden oluşur. Tohumun yapısında
Çenek bulunan çenekler ise endospermden (besidoku)
Endosperm
aldığı besini embriyoya aktaran yapılardır.
Tohum oluştuktan sonra dormansi denilen uyku
hâline girer. Uyku hâlinden çıkması için ortam
Embriyonik şartlarının uygun olması gerekmektedir. Dormansi
gövde
Tohum hâlinin kırılması bitkiden bitkiye değişmekle birlikte
kabuğu genel olarak su, uygun sıcaklık ve oksijen varlığı
çimlenme için yeterlidir. Çimlemeyi başlatan olay
Embriyonik
a kök bitkinin su almasıdır. Su alan tohumda metabolik
faaliyetler artar. Bu sırada fotosentez yapamayan
embriyonun besin ihtiyacı, besi dokudan sağlanır.
Çift Çenekli (fasulye)
Enerji üretimi artar. Mitoz bölünmeler ve hücrenin
Çenek büyümesi hızlanır. Tohum kabuğu çatlar. Tohum
kabuğu çatlayan embriyo büyür ve gelişir.
Embriyonik Çimlenmekte olan tohumda ilk önce embriyonik kök
gövde oluşur. Daha sonra oluşan embriyonik gövde yukarı
doğru uzayarak yeni bitkiyi (fide) oluşturur.
Çimlenmeyi etkileyen faktörler
Su: Enzimlerin çalışmaya başlaması ve etkinliğinin
devamı için su gereklidir. Ortamda fazla su
bulunması tohumun oksijen almasını engellediği için
çimlenmeyi durdurur.
Tohum Oksijen: Çimlenme sırasında embriyo hücrelerinin
Embriyonik
b kök kabuğu enerji ihtiyacı oksijenli solunum ile sağlanır.
Sıcaklık: Enzimlerin çalışma hızını etkiler. Birçok
Görsel 1
bitkide çimlenme için uygun sıcaklık 25 °C’dir.
a) Tek çenekli, b) Çift çenekli bitkilerin tohum yapısı

Görsel 2: Tek çenekli mısırda çimlenme Görsel 3: Çift çenekli fasulyede çimlenme
85