Page 32 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 32
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 15
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12
3. ÜNİTE : ŞİİR > Cumhuriyet Dönemi’nde Şiir > Cumhuriyet Dönemi’nde Şiir Anlayışları
Kavram : Millî-Dinî-Şiir
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Okuma Becerisi
Çalışmanın Adı ŞİİRDE VATAN VE DİN 20 dk.
Çalışmanın Amacı Millî edebiyat anlayışını ve dinî değerleri, geleneğe duyarlılığı ve metafizik anlayışı öne çıkaran şiirlerin genel özelliklerini
açıklayabilme.
Bilgi Notu: Cumhuriyet Dönemi’nde gerek dünyada gerekse Türkiye’deki sosyal ve siyasi gelişme-
lerin, farklı düşünce sistemlerinin etkisi diğer edebî türlerde olduğu gibi şiirde de kendisini gösterir.
Birbirine tepki olarak ortaya çıkan ve farklı eğilimleri yansıtan anlayışlar dönemin şiirine damga
vurur. Bu anlayışlar doğrultusunda yazılan şiirler, Türk şiirinde şekil ve içerik yönünden köklü deği-
şimlere kapı aralar.
Yönerge: Aşağıdaki metinleri okuyunuz. Metinlerden hareketle soruları cevaplayınız.
I. Metin II. Metin
BU VATAN KİMİN? ÇOCUKLUĞUMUZ
Bu vatan, toprağın kara bağrında Annemin bana öğrettiği ilk kelime
Sıradağlar gibi duranlarındır, Allah, şahdamarımdan yakın bana benim içimde
Bir tarih boyunca onun uğrunda
Kendini tarihe verenlerindir. Annem bana gülü şöyle öğretti
Gül, O’nun, O sonsuz iyilik güneşinin teriydi
Tutuşup, kül olan ocaklarından,
Şahlanıp kan akan ırmaklarından, Annem gizli gizli ağlardı dilinde Yunus
Hudutlarda gaza bayraklarından Ağaçlar ağlardı, gök koyulaşırdı, güneş ve ay mahpus
Alnına ışıklar vuranlarındır.
Babamın uzun kış geceleri hazırladığı cenklerde
Ardına bakmadan yollara düşen, Binmiş gelirdi Ali bir kırata
Şimşek olup çakan, sel olup coşan,
Huduttan hududa yol bulup koşan, Ali ve at, gelip kurtarırdı bizi darağacından
Cepheden cepheyi soranlarındır. Asya’da, Afrika’da, geçmişte gelecekte
İleri atılıp sellercesine, Biz o atın tozuna kapanır ağlardık
Göğsünden vurulup tam ercesine, Güneş kaçardı, ay düşerdi, yıldızlar büyürdü
Bir gül bahçesine girercesine
Şu kara toprağa girenlerindir. (…)
Tarihin dilinden düşmez bu destan, Kediler mangalın altında uyurdu
Nehirler gazidir, dağlar kahraman, Biz küllenmiş ekmekler yerdik razı
Her taşı bir yakut olan bu vatan İnanmış adamların övüncüyle
Can verme sırrına erenlerindir. Sabırla beklerdik geceleri
Gökyay’ım ne desen ziyade değil, Şimdi hiçbirinden eser yok
Bu sevgi bir kuru ifade değil, Gitti o geceler o cenk kitapları
Sencileyin hasmı rüyada değil, Dağıldı kalelerin önündeki askerler
Topun namlusundan görenlerindir. Çocukluk güzün dökülen yapraklar gibi
Orhan Şaik Gökyay, Bu Vatan Kimin Sezai Karakoç, Gün Doğmadan
(Metinler, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
29
