Page 5 - Coğrafya 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

1 COĞRAFYA 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Ekzosfer
• Termosferin üzerinde yer alan en dış katmandır.
• Bu katmanın üst sınırında yer çekimi oldukça az olduğundan gaz molekülleri uzaya kaçar. Ancak
atmosferin dış sınırının yer çekimi etkisinin tamamen yok olduğu 10.000 km’ye kadar olduğu ka-
bul edilir.

Örnek Sorular:

1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere kutu içerisinde yer alan kelimelerden doğru olanları
seçerek yazınız.

mavi, troposfer, ozon, yer çekimi, sıcaklık, ekzosfer, mezosfer,
azot, su buharı, asal gazlar, oksijen, karbondioksit, iklim

• Atmosferin yeryüzünü çepeçevre sarması ……………………………nin etkisiyle olur.
• …………………………… ve …………………………… atmosferde sürekli bulunan ve miktarı
yere ve zamana göre değişen gazlardır.
• Atmosfer saydam ve renksizdir. Ancak Güneş’ten gelen kısa dalgalı ışınların fazlaca kırılmasıyla
gökyüzü ………………………… bir renk olur.
• Atmosferin yeryüzü ile temas hâlindeki katmanı olan ……………………………’de dikey hava
hareketleri görülür.
• Atmosferde her zaman bulunan ve miktarı değişmeyen gazlar ……………………………… ,
…………………………… ve …………………………… dır.
• …………………………… yer çekiminin en az olduğu katmandır.
• Atmosfere giren gök taşları ………………………… katmanında sürtünmenin etkisiyle yan-
maktadır.
• Su buharının büyük bir kısmı bu katmanda bulunduğu için ………………………… olayları bu
katta yaşanır.
• Atmosfer, …………………………… özelliklerine göre yerden yükseldikçe çeşitli katmanlara
ayrılır.
• Stratosferde bulunan …………………………… tabakası Güneş’ten gelen zararlı ışınları tutar.

2. Aşağıdaki tabloda verilen bilgilerin atmosferin hangi katmanına karşılık geldiğini uygun satır-
lara yazınız.

Halk arasında “yıldız kayması” olarak adlandırılan gök
1 taşlarının atmosferde sürtünme etkisiyle yanarak parça-
landığı katmandır.
Yer çekiminin çok az olduğu ve atmosferin en dış yüze-
2
yinde bulunan katmandır.
Atmosferin yere yakın en alt katmanıdır. Su buharının
3 tamamının bu katmanda yer almasından dolayı meteo-
rolojik olayların gerçekleştiği katmandır.
İçerisinde bulunan ozon gazının etkisiyle Güneş’ten
4
gelen zararlı ışınları süzen katmandır.
Mor ötesi ışınların molekülleri parçalayarak iyonlar hâli-
5
ne getirdiği ve radyo dalgalarını yansıttığı katmandır.

4