Page 14 - Kimya 12 | 4.Ünite

4. ÜNITE: ENERJI KAYNAKLARI VE BILIMSEL GELIŞMELER

Günlük Hayatta Polimerler

Günlük hayatın vazgeçilmez malzemelerinden olan polimerlerin başlı-
ca kullanım alanları şunlardır.

Tekstil Sanayisi: Tekstil sanayisinde en yaygın kullanılan polimerler
polyester ve poliamittir. Esnemeye ve kırışmaya karşı dayanıklı kumaş-
larda polyesterden elde edilen dakron kullanılır.

Elektronik Sanayisi: Polimerler elektronik sanayisinde yalıtkan
Görsel 4.11: Yalıtılmış kablolar madde olarak kullanılır. Kablo üretiminde polietilen (PE) ya da polivinil
klorür (PVC) kullanılır (Görsel 4.11).

Otomotiv Sanayisi: Otomotiv sektöründe polimerlerin kullanılmasıyla
daha hafif araçlar üretilerek yakıt tasarrufu sağlanmaktadır. Otomotiv
sektöründe en sık kullanılan polimer kauçuktur. Araç lastiklerinin temel
malzemesi olan kauçuk doğal ve yapay olarak elde edilebilmektedir.

Sağlık Sektörü: Şırıngalar, eldivenler, bandajlar, serumlar ve göz-
lükler polimerlerin sağlık sektöründeki bazı kullanım alanlarıdır
(Görsel 4.12). Hijyenik eldivenlerin ham maddesi genellikle lateks adı
verilen kauçuk bazlı sentetik bir polimerdir.
Yapı Sektörü: Altyapı malzemelerinden ev dekorasyon ürünlerine
Görsel 4.12: Plastik şırıngalar kadar yapı sektörünün hemen hemen her alanında plastik malzeme-
ler kullanılmaktadır. Yapı sektöründe en sık kullanılan polimer polivinil
klorürdür (PVC) ve plastik borularda; kapı, pencere, çatı ve zemin kap-
lamalarında kullanılmaktadır (Görsel 4.13).

Yiyecek-Içecek Eniüstrisi: Günlük hayatta kullanılan birçok ürünün
ambalajı polimer maddelerden üretilmektedir. Yiyecek­içecek endüst-
risinde sık kullanılan polimerler; polipropilen, polietilen ve polistirendir.
Plastik şişelerin üretilmesinde ise genellikle polietilen tetraftalat (PET)
kullanılmaktadır.
Giyim Eniüstrisi: Giyim endüstrisinde genellikle polyester, poliamit
ve orlon olarak bilinen poliakrilonitril (PAN) kullanılmaktadır.

Fotoğraf ve Optik Eniüstrisi: Günümüzde fotoğrafçılıkta kullanılan
Görsel 4.13: Plastik tesisat boruları sert ve şeffaf renkli filtreler polikarbonattan üretilmektedir. Gözlük cam-
ları ve kontakt lenslerde de polimer kullanılmaktadır.

Polimerlerin Geri Dönüşümü
Polimer maddelerin doğada parçalanması çok uzun yıllar almaktadır.
Bu nedenle geri dönüşüm uygulamalarıyla tekrar kullanılması hem
doğanın kirlenmesini önlemek hem de ekonomiye katkı sağlamak bakı-
mından oldukça önemlidir (Görsel 4.14).

4.3.4. Kâğıt

Insanoğlu geçmişten günümüze çevresinde olup bitenleri merak etmiş-
tir. Bu amaçla sürekli yeni şeyler keşfetmiş, icatlar yapmıştır.
En önemli buluşlardan biri olan ve zamanla insanoğlunun hayatında-
Görsel 4.14: PET şişelerin geri
dönüştürülmesi ki yerini sağlamlaştıran kâğıt, pek çok alanda en çok ihtiyaç duyulan

216 12. SINIF KIMYA