Page 16 - Mantık | 1.Ünite

. Aşağıdaki ifadelerde belirtilen durumları üçüncü hâlin imkânsızlığı ilkesi açısından değerlendiriniz.

ü Atatürk'ün, “ Ya istiklâl, ya ölüm!” sözü,
ü Shakespeare 'in, “Olmak ya da olmamak” sözü,
ü Matematikçinin, “Sayı ya tektir ya çifttir.” sözü,

ü Bir işletmecinin, “Kazanmak ya da kaybetmek” düşüncesi,
ü Hakemin başlama düdüğünden önce attığı paranın, “yazı veya tura” gelme ihtimali.

ç. Yeter - Sebep İlkesi

l Yeter - sebep ilkesine göre; yeterli sebep olmadıkça hiçbir olgunun var olduğu, ileri sürülen hiçbir
yargının doğru olduğu iddia edilemez. Doğada her olayın en az bir sebebi buna bağlı olarak da belli bir
sonucu vardır. Mantık açısından ele alındığında bu ilke “Bir önermenin doğruluğu veya yanlışlığı sebepsiz
iddia edilmemelidir.” şeklinde açıklanabilir. Örneğin, “Yağmur yağar ise yerler ıslanır.” önermesi bu
duruma bir örnektir. Çünkü yağmurun yağması yerlerin ıslanması için yeterli bir sebeptir fakat zorunlu

değildir. Yerler yağmur yağmadığı hâlde ıslanabilir. Bu ilke birçok mantıkçı ve filozof için bir mantık
ilkesinden çok bir varlık ilkesi görünümündedir.

l Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların sonuna (D), yanlış olanların sonuna ise (Y) yazınız.

İfadeler D/Y

Bir şey kendisi dışındaki başka bir şeyle özdeştir.
............
Üçüncü hâlin imkânsızlığı ilkesinin yetersizliği çok değerli mantık sistemlerini ortaya
çıkarmıştır. ............

Bir önermenin doğruluğu veya yanlışlığı sebepsiz iddia edilebilir.
............
Çelişmezlik ilkesi iki çelişen yargıdan birinin zorunlu olarak yanlış olduğunu bildirir.
............

. Aşağıdaki tabloda boş bırakılan yerleri verilen örneğe uygun şekilde doldurunuz.

Akıl İlkeleri Tanımı Örnek

Tuncay hem çalışkan hem de tembel
Çelişmezlik
......................................................................................... değildir.

Özdeşlik Bir şey ne ise odur. Bir şey kendisinin aynısıdır. Çiçek çiçektir.

Makinelerin çalışması için enerjiye
Yeter-sebep
......................................................................................... ihtiyaç vardır.

Üçüncü hâlin Üniversite sınavını ya kazanırsın
imkânsızlığı ya da kaybedersin.
.........................................................................................

26