Page 4 - Mantık | 3.Ünite

kavram şemasını nceleyerek

D l n Görevler
Herhang b r n yet n açığa vurulmasına, dolayısıyla b r z h nden başka b r z hne aktarılmasına yarayan
b r şaretler s stem d ye tanımlayab leceğ m z d l, h ç şüphes z pek çeş tl görevler olan son derece nce ve
karmaşık b r alet. Gerç genel olarak herhang b r n yet n açığa vurulması veya başkalarına let lmes söz
konusu ama açığa vurulması veya başkalarına let lmes stenen şeyler, yan n yetler pek çeş tl
olab leceğ nden, d l n kullanılma amaçları veya görevler de değ ş k olab l r.
Oysa her bağlamda bell b r d lsel dey m n hang n yet veya amaçla kullanılmış olab leceğ n b lmek
veya sezmek şarttır. Bazen aynı dey m b rden fazla amaçla da kullanılab lm ş olab l r ancak bunlar arasından
asıl amacın hang s olduğunu anlayıp çıkarab lmek gerek r. D l n tek amaçla kullanılmadığı; b r çok görev
yüklend ğ doğrudur.
D l yardımıyla nanç, düşünce, tasarı, d lek ve stekler m z başkalarına b ld rd ğ m z g b bazı duygu
veya tutumlarımızı açığa vurur, hatta bazı stekler m z n yer ne get r lmes n sağlarız. (D l n ne g b şlerde
kullanıldığını gel ş güzel, s stems z b r şek lde araştıracak olursak, lk akla gelen şler arasında şunları
sayab l r z: Em r vermek, herhang b r nesney veya durumu tasv r etmek, b r olayın nasıl olup b tt ğ n
anlatmak, ler de olab lecek şeyler üzer nde tahm nler yürütmek, b r varsayım ortaya atmak, herhang b r
sanat eser n , b r f kr veya görüşü eleşt rmek, tartışmak, övmek, yermek, hakaret etmek, b r ş r okumak,
h kâye anlatmak, b r p yes oynamak, b lmece çözmek, fıkra anlatmak, b r ar tmet k sorusunu çözmek, b r
d lden başka b r d le çev r yapmak, soru sormak, selam vermek, hatır sormak, yalvarmak, yakınmak, dua
etmek g b .)
D l n şu anda aklımıza gelmeyen daha b rçok şlerde kullanıldığı da göz önünde tutulacak olursa d l n
üzer ne aldığı görevler n lk bakışta sanıldığından da çok ve karmaşık olduğu anlaşılır.

(H. Batuhan, T. Grünberg, S. Eyüboğlu, Modern Mantık, s.9-10)