Page 2 - Sosyoloji 1 | 1.Ünite

1. ÜNİTE Sosyolojiye Giriş, Sosyolojinin Alanı, Yöntem ve Teknikleri

Toplumsal Olay ve Toplumsal Olgu

HAZIRLIK SORULARI

1. İnsan niçin sosyal bir varlıktır? Düşününüz.
2. Toplumsal olay denildiğinde aklınıza neler gelmektedir? Düşüncelerinizi paylaşınız.

KAVRAMLARIMIZ

Toplumsal Olay, Toplumsal Olgu

TOPLUMSAL OLAY VE TOPLUMSAL OLGU

Toplumsal ilişkileri, toplumsal grupları, örgütlenmeleri, ku- Bu nedenle toplumun bilimsel olarak incelenmesinde toplum-
rumları, kurumlar arası ilişkileri, toplumsal yapıda meydana sal olay ve olgular sosyoloji için önemli bir çalışma alanıdır.
gelen değişim ve gelişim süreçlerini, toplumsal olay ve olguları
neden-sonuç ilişkisi içinde ve bütüncül bir bakış açısıyla Toplumsal Olay: Belli bir yerde meydana gelen, başla-
sistematik olarak inceleyen bilim dalına sosyoloji denir. ma ve bitiş noktaları belli olan, bir süreç içindeki birden fazla
Sosyoloji toplumsal olay ve olguları inceleyerek toplum hakkın- kişiyi ilgilendiren tek tek oluşum ve değişimlerdir. Örneğin
da bilimsel bilgilere ulaşır, toplumlar bağlantılar kurarak bunlar Kurtuluş Savaşı, 1999 yılında yaşanan Marmara Depremi,
arasında karşılaştırmalar yapar ve genellemelerde bulunur. 15 Temmuz Hain Darbe Girişimi birer toplumsal olaydır. Bir
sosyal olayın sebebi yine başka bir sosyal olaydır ve bir
sosyal olay ancak başka bir sosyal olayla açıklanabilir.

Toplumsal Olgu: Başlangıç ve bitiş noktaları belli
olmayan, tek tek meydana gelen toplumsal olayların genel
ifadesidir. Toplumsal olgu oluşum ve değişimdir. Örneğin
evlilik (Görsel 1.1), işsizlik, göç birer toplumsal olgudur.
Tüm toplumlarda görülen genel bir değişimdir ya da bir
diğer örnek olarak Türkiye’nin sanayileşmesi ve buna
paralel olarak şehirleşmenin ortaya çıkması, dönemler
itibarıyla farklı fakat birbirine bağlı ve yakından ilişkili
gelişmeleri ortaya koymaktadır.
Görsel 1.1: Evlenme sosyal bir olgu iken bireylerin evlenmesi sosyal olaya örnektir.

Okuma Parçası

Aşağıdaki metni okuyup görseli inceleyerek soruları cevaplayınız.
SOSYOLOJİ
Sosyoloji insan ilişkileri konusunda çalışan ve bu ilişkileri
inceleyen bir bilim dalıdır. Sosyolojik incelemelerin hedefi
insanlar arasındaki sosyal ilişkilerin yapısını ortaya koymaktır.
Sosyoloji, insan grubunu ve insanın grup içerisindeki davranış-
larını inceler. Sosyologlar da toplumsal kurumlar ve insan
ilişkileri üzerinde çalışan bilim insanlarıdır. Sosyoloji, sadece
normal davranışı değil, toplumda görülen anormal insan davra-
nışlarını da inceler. Örneğin sapkın bir davranış biçimi olan
hırsızlık gibi. Ancak sosyolojinin konuya yaklaşım biçimi diğer
bilim dallarından farklıdır. Toplum bilimciler suçluya değil,
suçluluk konusuna eğilir ve toplumsal şartların suç üzerindeki
etkisini araştırır (Görsel 1.2).
(Enver Özkalp, Sosyolojiye Giriş, s. 22) Görsel 1.2: Suç toplumsal bir olgudur.
1. Metinde bahsedilen toplumsal olgular neler olabilir? Görüşlerinizi belirtiniz.
2. Sosyolojinin alanına giren sosyal olguların özellikleri nelerdir? Belirtiniz.

12