Page 9 - Sosyoloji 2 | 4.Ünite

MODERN TOPLUMLARDA YOKSULLUK VE İŞSİZLİK

KAVRAMLARIMIZ DERSE HAZIRLIK
• Yoksulluk 1. Yaşadığınız çevrede yoksul ve işsiz insanlar var mı? Yoksulluğun ve işsizliğin toplumsal
yapıya etkilerinin neler olabileceğini düşününüz.
2. Modern toplumlarda yoksulluk ve işsizliğin geçmişe göre daha büyük bir problem oldu-
ğunu düşünüyor musunuz? Tartışınız.

YOKSULLUK VE İŞSİZLİĞİN TOPLUMSAL ETKİLERİ

En genel anlamıyla yoksulluk, bireylerin beslenme, barınma, eğitim ve sağlık gibi temel gereksinimlerini
karşılayamama veya toplumsal standartların gerisinde kalma ya da yaşamın gerektirdiği imkânlardan yoksun
olma durumu olarak tanımlanmaktadır.
Yoksulluk tanımları, boyutları ve çözüm yollarıyla son yıllarda toplumların gündemindeki önemli konular-
dan biri hâline gelmiştir. Yoksulluğun özellikle Dünya Bankası tarafından hazırlanan 1990 yılı Dünya Kalkın-
ma Raporu’nda ana tema olarak işlenmesi, yoksulluk çalışmalarını ve araştırmalarını hızlandırmıştır. Bu geliş-
meler sonucu yoksulluğun ekonomik bir olgu olmanın ötesinde, sosyal, politik ve kültürel sorunları da içeren
çok boyutlu bir sorun hâline dönüşmesiyle uluslararası kuruluşların da konuya olan ilgileri artmıştır. Yoksulluk
sorununun az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi mutlak ve sürekli olmamakla birlikte, geliş-
miş ülkelerde de yerel ve kısmi olarak kendini göstermesi, konunun dünya kamuoyunda da dikkate alınmasında
etkili olmuştur.

İNSANİ YOKSULLUK KRİTERLERİ
Yaşam süresi: Uzun bir yaşamdan yoksun olma insani yoksulluğun ilk göstergesi olarak kabul edilmekte, Birleşmiş Milletler
Kalkınma Raporu’nun verilerine göre 40 yaşın altındaki yaşam süresi insani yoksulluk olarak ele alınmaktadır.
Eğitim: Eğitim imkânlarından yoksun olma, insani yoksulluğun ikinci göstergesidir. Yetişkinler arasındaki okuma yazma bilme-
me oranı, eğitim imkânlarından yoksun olmanın bir diğer biçimini oluşturmaktadır.
Ekonomik ve sosyal imkânlar: Bireylerin ekonomik ve sosyal imkânlardan yoksun olması insani yoksulluğun diğer bir göster-
gesi olarak değerlendirilmektedir. Yoksulluk, az gelişmiş veya gelişmiş ülke ayrımı tanımayan küresel bir olgu olmakla beraber
zaman ve mekâna bağlı olarak farklı özellikler göstermektedir. Yoksulluk kavramı, çok boyutlu anlamı olan dinamik bir kavram-
dır. Kişiden kişiye, kurumdan kuruma, ülkeden ülkeye değişiklik arz eden bir kavramdır.

MODERN TOPLUMLARDA YOKSULLUK VE İŞSİZLİK 167