Page 13 - Sosyoloji 2 | 4.Ünite
P. 13
SAVAŞ VE TERÖRİZM DÜNYAYI TEHDİT EDİYOR
KAVRAMLARIMIZ DERSE HAZIRLIK
• Savaş 1. Günümüzde şiddet hangi alanlarda varlığını hissettiriyor? Düşününüz.
• Terör 2. Bir şiddet türü olarak savaş ve terörün toplum üzerindeki etkileri neler olabilir? Görüşle-
rinizi açıklayınız.
3. Terör nedeniyle yaşanan sorunlar nelerdir? Düşüncelerinizi paylaşınız.
SAVAŞ VE TERÖRİZM
Şiddet; cinayet, işkence, darbe (vuruş) ve etkili eylem, savaş, baskı, suçluluk, terörizm vb. kavramları kapsa-
yan eylemlerin bütünüdür. Sözlük anlamıyla şiddet; bir kişiye, güç veya baskı uygulayarak isteği dışında bir şey
yapmak veya yaptırmak anlamına gelmektedir. Şiddet olayları ise insanları sindirmek, korkutmak için yaratılan
olay ya da girişimlerdir. Başkasına karşı tehdit oluşturmayı, kısaca insana fiziksel ve ruhsal zarar veren her dav-
ranışı şiddet olarak değerlendirebiliriz. Buna, mallara verilen zararlar da dâhildir. Savaş ve terörizm de fiziksel
ve ruhsal bakımdan insana en ağır acıları yaşatan bir şiddet türü olarak karşımıza çıkmaktadır.
1. Savaş Kavramı
Savaş ülkelerin karşılaştıkları en önemli sorundur. Çağımız toplumlarında savaşların yapısı, ülkelerin kul-
lanmış oldukları yeni teknoloji ve güç kaynakları tarafından değiştirilmiştir. Savaş eskiden iki ülkenin bütün
kaynaklarını seferber ederek yaptıkları mücadele idi. Çağımızda ise savaşlar artık iki ülke arasında değil ülke-
lerin birbirleriyle kıyasıya, insanlığı ve dünyayı tehdit eder bir biçimde yaptıkları bir mücadele hâline gelmiştir.
Atom, hidrojen ve yeni biyolojik silahların konvansiyonel silahların yerini almasıyla savaşların hem amaçları
hem de biçimleri değişmiştir. Savaş ve terör, politikanın yıkıcı araçlarla sürdürümü olarak genellenebilir. Savaş
ölümün yaşamdan üstün tutulduğu yasallaştırılmış bir terördür.
2. Terörizm Kavramı
Terör kavramı Fransız İhtilali ile birlikte literatüre girmiş bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. İhtilal
sonrasında jakoben yönetiminin toplum üzerinde kontrolü sağlamak amacıyla uyguladığı baskı dönemine ve-
rilen isim “terör dönemi” olmuştur. Sistemli terörü uygulanması Roma Dönemi’ne kadar uzanmaktadır. Terör
kavramının yoğunlaştığı soğuk savaş süreci bu kavramın gelişimini sağladığı bir dönem olarak gözükmektedir.
Uluslararası terör örgütlerinin, sistem üzerinde etkili oldukları soğuk savaş dönemi korkular yüzyılı olurken te-
rör örgütleri korku atmosferinin oluşumunda ve devamında başat rol oynamışlardır. Küresel sistemde etkili olan
bir olgu olmasına rağmen üzerinde net bir tanım yapılamayan terör kavramı, korku ve şiddeti siyasal amaçlarla
kullanmak olarak tanımlanabilir. Ayrıca sistemli şiddet olarak da görülebilir; sistemli şiddetin bir amacı da nite-
likli insanları öldürmek, karşı tarafı mantığıyla değil duygularıyla hareket ettirmek, insanları sindirmek, birbir-
lerinden kuşkulandırmaktır. Terörizm ile psikolojik savaş arasındaki bağlantı da bu noktada ortaya çıkmaktadır.
Önemli bir diğer unsur da gelişen ve değişen dünyada terörizmin birçok değişikliğe uğramış olmasıdır.
Terörizmin geçirdiği dönüşüm beraberinde ortak bir tanımda anlaşılması zor ve son derece karmaşık bir “te-
rörizm”sorunsalını getirmiştir. Tanımlamanın zorluğu etkilediği kesimlerin ortak duyguları paylaşmamasından
ileri gelmektedir. Kime göre ve neye göre tanımlanacağı belli olmayan terörizm, toplumdan topluma farklılık
göstermektedir. Yapılan tanımların bazılarında terör “Herhangi bir amaca ulaşmak için sivillerin veya güvenlik
görevlilerinin, propagandaya yönelik, ses getirici eylemlerle öldürülmesidir.” şeklinde tanımlanmaktadır. Gü-
venlik eksenli bu tanımın dışında bir başka tanımda ise terörizm “hesaplı” bir şiddet”tir. Amacı olabildiğince
çok insan öldürmek değil kitlelerin eylemlerinden etkilenmesini sağlamaktır, şeklinde ifade edilmektedir.
Uluslararası Hukuka Göre Terör Eylemi Olarak Kabul Edilen Eylemler
Uçak kaçırma eylemi
Uçaklara saldırı eylemi
Diplomat ve uluslararası korunan kişilere saldırı eylemi
Siyasi amaçlı adam kaçırma, rehin alma ya da özgürlükleri yasa dışı yollarla sınırlandırma eylemi
Bomba, roket, ateşli silahlar ve bombalı mektup ya da koli kullanılarak yapılan eylemler
SAVAŞ VE TERÖRİZM DÜNYAMIZI TEHDİT EDİYOR 171
