Page 9 - Tarih-10 | 1.Ünite

YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE
SELÇUKLU TÜRKİYESİ

Ermeni Tarihçi Urfalı Mateos (Mateyos), Anadolu’da yaşayan halk-
ların Bizans’a karşı tepkilerini şöyle aktarmaktadır: “Doğudaki
sorunu çözmek üzere sefere çıkan Romanos Diogenes (Romen
Diyojen), Sivas’a ulaştığında beklemediği bir tepkiyle karşılaşır.
Şehirde bulunan Ermeniler, Türklerden yana tavır sergilediği için
imparator buna çok sinirlenir ve sefer dönüşünde Ermeni mezhe-
bini kaldıracağına dair yemin eder.”

Süryani Tarihçi Mihael’in (Mihayel), “Bu devirde Rumlar bizim
milletimize ve Ermenilere zulüm yapıyordu. Çıkarılan bir emirna-
me ile batıl mezheplerini kabul etmeye zorluyor ve bizi ezmeye
uğraşıyorlardı. İstanbul patriği, kiliselerde bulunan mukaddes ki-
tapları (yani Ortodoks olmayan Süryanilere ait eserleri) yaktırdı.”
şeklindeki aktarımı ile Bizanslıların zorla Rumlaştırma siyasetini
ortaya koymuştur.
Malazgirt Meydan Muharebesi, Bizans’ın Anadolu’daki hâkimi-
yetinin büyük ölçüde kırıldığı önemli bir gelişme olmuştur. Bu
savaştan sonra Selçuklular, Anadolu’yu yurt edinme politikasını
uygulama fırsatı bulmuştur. Çağrı
Bey’in liderliğinde Selçuklular önce
keşif daha sonra da yurt edinme
amacıyla Anadolu’ya akınlar yap-
mıştır. Malazgirt Zaferi’nden sonra
ise daha rahat hareket etmeye baş-
layan Oğuzlar, güvenli bir şekilde
Anadolu’ya yerleşmeye başlamıştır.
1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra
Anadolu’da ilk Türk Beylikleri’nin
kurulmasıyla Anadolu’nun Türkleş-
mesi ve İslamlaşması hızlanmıştır.
XI. yüzyılda Anadolu’yu yurt edinen
Türkler, burada kurdukları devletleri
daha çok kurucularının veya böl-
genin adıyla anmıştır. Türkiye adı
ise ilk defa Bizans kaynaklarında
Görsel 1.5
görülmüş ve Anadolu XII. yüzyıldan itibaren Batılılar tarafından Marco Polo
Türkiye olarak anılmaya başlanmıştır. Arap kaynaklarında da Ber- Kubilay Han’ın huzurunda
rü’t-Türkiyye ifadesi XIV. yüzyıl başlarında kullanılmıştır. (Temsilî)

Marco Polo (Marko Polo) (Görsel 1.5), Anadolu’dan Türkiye
diyerek bahseder. Dönemin bir diğer önemli Arap seyyahı
İbn-i Batuta, 1330’lu yıllarda gezdiği Anadolu’da yoğun Türk
nüfusunu gördükten sonra Anadolu için Türkiye ülkesi, Türkiye
toprağı anlamında “Berrü’t-Türkiyye el-Ma‘rûf bi Bilâdi’r-Rûm”
ifadelerini kullanır. Ayrıca Anadolu’nun siyasi ve sosyal du-
rumu hakkında doyurucu bilgiler verir. Dönemin Memlûk
müellifleri; Mısır, Suriye ve Hicaz’a hâkim Memlûklular için
Türkiye Devleti (ed-Devletü’t-Türkiye) ifadesini kullanırken BİLİYOR MUSUNUZ?
Anadolu’yu, Türk ülkesi olarak isimlendirir.

17