Page 6 - Tarih-10 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

5.2. FETİH VE FATİH

“Dünya tek bir devlet olsaydı, başşehri İstanbul olurdu.”
TARTIŞALIM
Napoleon
Napoleon’un bu düşüncesinin sebepleri neler olabilir?

İstanbul, stratejik ve jeopolitik önemi ne-
deniyle tarih boyunca hemen hemen her
milletin ilgisini çekmiştir. Çünkü İstanbul,
AVRUPA coğrafi konumu itibariyle önemli deniz ve
İstanbul kara yolları üzerinde bulunmaktadır (Görsel
5.2). Tarihî seyir içerisinde bu şehir, ticaret
ASYA yollarının kesiştiği bir merkez hâline gel-
miştir. Ayrıca İstanbul’un Karadeniz ve Akde-
niz kültürlerini birleştiren bir boğaza sahip
olması, şehre ayrı bir önem kazandırmıştır.
Görsel 5.2
Uydu fotoğrafı Osmanlılara Esir Düşen Pedro’ya Göre İstanbul
“Önemli bir şehirde bulunması gereken özellikleri göz önünde
tutarak İstanbul’u; Roma, Venedik, Milano, Napoli, Paris ve
Lyon’la kıyaslamaya girişmek pek büyük bir yanlışlık olur. Hep-
sini de gördüğüm bu şehirlerin önemlerini ve genişliklerini,
mevkilerini ve güzelliklerini, ticaretlerini ve bolluklarını hep
bir araya toplasak da yine İstanbul’u tutturamayız. Bunu, hisse
kapılarak veya yalnız bir tarafı dinleyerek edindiğim bilgilere
dayanarak söylüyorum sanmayın. Bu dediğime, her yönden
incelemelerde bulunduktan sonra vardım. İstanbul’un bütün
özelliklerini anlatabilmek için bir ömür yetmez (Kumrular,
YORUMLAYALIM
2016, s.245-246’dan düzenlenmiştir).”
Pedro, İstanbul’u diğer önemli Avrupa şehirleriyle kıyaslamanın
büyük yanlışlık olacağını hangi gerekçelerle söylemiş olabilir?

Fethin Sebepleri
İstanbul’un alınması, tarihî bir imparatorluk merkezi olmasının
yanında Osmanlı Devleti’nin güvenliği ve
geleceği için siyasi, askerî ve ekonomik
bakımdan zorunluydu. Anadolu ve Ru-
meli toprakları ancak İstanbul alınarak
birbirine bağlanabilir ve Rumeli’de kesin
bir hâkimiyet kurulabilirdi. İstanbul’un
alınmasıyla kara ve deniz yolu ticareti
Osmanlı hâkimiyetine geçerek önemli bir
iktisadi kazanç elde edilecekti. Roma İm-
paratorluğu’nun devamı olan Bizans (Gör-
sel 5.3) hem Avrupalıları Osmanlı'ya karşı
kışkırtıyor hem de şehzadeleri kullanarak
Osmanlı’daki veraset işlerine karışıyordu.
Görsel 5.3
Bizans İmparatorluğu Dönemi’nde Anadolu Türk birliğinin kurulmasını önlemek için de Anadolu Türk
İstanbul (Temsilî) beyliklerini Osmanlılara karşı isyana teşvik ediyordu.

124