Page 11 - Tarih-10 | 5.Ünite

DÜNYA GÜCÜ OSMANLI (1453-1595)

Fethin Önemi

İstanbul’un Fethi’yle Doğu Roma İmparatorluğu ortadan kaldı-
rılmıştır. Fetih, Batı dünyasında korkuyla karışık bir tehdit olarak
algılanmıştır. Bu nedenle papa, bütün Hristiyanları Haçlı bayrağı
altında toplanmaya davet etmiştir. Fetihle Osmanlı Devleti’nin
kuruluş süreci tamamlanmış, devletin Anadolu ve Avrupa toprak-
ları birleşmiştir. Ayrıca Kuzey ve Doğu Avrupa’dan gelen ticaret
yolları ile Karadeniz ve Akdeniz arasındaki su yollarının denetimi
Osmanlıların eline geçmiştir.

İslam dünyasında sevinçle karşılanan fetih “Feth-i Mübin” olarak
isimlendirilmiştir. Memlûklular hariç diğer İslam şehirlerinde
fethin şerefine büyük şenlikler ve gösteriler yapılmıştır. Fetih ile
birlikte Osmanlı Devleti bütün İslam dünyasında iyice tanınmıştır.

İstanbul'un fethine “Feth-i Mübin” denmesinin nedenini araştı- ARAŞTIRALIM
rarak bulduğunuz sonuçları sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

Fetih sayesinde Fatih (Görsel 5.11) unvanını alan
Sultan II. Mehmet, mutlak bir iktidar kazanmıştır.
Fatih kendisini Roma İmparatorluğu’nun tek varisi sayarak
“Kayser-i Rum” (Roma Kayseri) unvanını da kullanmıştır.
Roma’nın mirasına sahip çıkarak cihanda tek devlet ve
hükümdar ideali çerçevesinde cihanşümul bir siyaset
izlenmiştir. İstanbul’un Fethi ile birlikte Fatih, “Sultan-ı
Berru Bahr” (Karaların ve denizlerin hükümdarı) olarak
anılmaya başlanmıştır. Osmanlıların denizlerde giriştiği
yoğun faaliyetler sayesinde, Osmanlı deniz imparator-
luğu ortaya çıkmıştır.

İstanbul’un Fethi ile Katolik-Ortodoks birliğinin gerçek-
leşmesine de engel olunmuştur. Fetih sürecinde önem
kazanan topların, krallar tarafından derebeylere karşı
kullanılması ile Avrupa’da feodal sistem zayıflamış ve
merkeziyetçi mutlak devletler kurulmaya başlamıştır.
Birçok Avrupa tarihçisi İstanbul’un Fethi’ni Yeni Çağ’ın
başlangıcı olarak kabul etmiştir.
Görsel 5.11
Fetih ve Avrupalı Aydınlar Fatih Sultan Mehmet
Türk tehlikesi bazı Bizanslı Rum aydınları, İtalya’ya göç et-
meye yöneltmiştir. İstanbul’da Kydenos (Kidenos) gibi Latin
yanlısı, kurtuluşu Batı Hristiyan dünyasıyla birleşmede gören
aydınlar zümresi, Türklere karşı açıkça düşmanlık beslemiştir.
Diğer taraftan Rum aydınları ve tutucu ruhban din adamları
bile II. Murad ve Fatih’in sarayında iyi muamele görmüştür.
Plethon (Pletın) da bunlardan biridir. İtalya’da düşünsel etkisi
derin olan Plethon, Mora üzerinden İtalya’ya geçmiştir. Plet-
hon, İtalya’da Yunancanın yayılmasında önemli rol oynamış
ve birçok hümanist, bunların okulundan yetişmiştir (İnalcık,
2016, s.60-61'den düzenlenmiştir). ÖRNEK METİN

129