Page 13 - Tarih-10 | 5.Ünite
P. 13

DÜNYA GÜCÜ OSMANLI (1453-1595)


               Patrik Gennadios'a (Patrik Genadiyos) göre İstanbul, Bizans'ın son
               günlerinde, fakir ve büyük kısmı gayrimeskûn bir harabeler şehrine
               dönüşmüştür. Fetihten sonra Fatih, harap ve terkedilmiş şehri, im-
               paratorluğunun çeşitli köşelerinden getirttiği Türk, Rum, Ermeni ve
               Yahudilerin iskânı yoluyla kısa zamanda yeniden canlandırmıştır.
               Nitekim 1478'de yapılan bir tahrire göre kent, 14 803 aileyi ve 70
               binin üzerinde bir nüfusu barındırmıştır. Fatih’ten sonraki dönem-
               lerde de aynı siyaset takip edilmiş ve İstanbul hızla büyüyerek
               fetihten yüzyıl sonra en az 400 binlik bir nüfusla Avrupa’nın en
               büyük şehri olmuştur. Böylece İstanbul, Fatih’in amaçladığı gibi
               gerçekten bir dünya merkezi hâline gelmiştir.
               İstanbul’un Fethi’nden sonra Fatih’in hedefi doğuda İslam, batıda
               da Hristiyan dünyası üzerinde mutlak hâkimiyet kurmak olmuş-
               tur (Harita 5.3). Fatih, Roma’nın                                               Azak
                                                                       Yaş
               varisi sıfatıyla Bizans toprakları   Zagreb  Macaristan  Erdel  Boğdan  Akkirman  AZAK
                                                         Temeşvar
               üzerinde hak iddiasında bulun-            Belgrad          Kili      Kırım Hanlığı  DENİZİ
               muştur. Batı’daki güçlü devletle-   Hersek Saray  Vidin  Eflak Bükreş  Dobruca  Sivastopol  Kefe  Gürcistan
                                                   Bosna
                                                              Tuna
               rin hareketlerini de dikkatle takip   Dalmaçya  Mostar  Sırbistan  Sofya  Varna  KARADENİZ
               ederek onlara karşı uygulayacağı        İşkodra  Bulgaristan
               stratejiyi de belirlemiştir. Amasra,   Napoli  Draç  Arnavutluk  Manastır  Edirne  İstanbul  Amasra  Sinop  Samsun  Trabzon
                                                           Makedonya
               Sinop, Trabzon ve Kırım fethedi-    Otranto  Yanya  Selanik  Limni İmroz Enez  MARMARA   Eskişehir  Ankara  Amasya  Otlukbeli Erzurum
                                                                        DENİZİ
                                                                 Semadirek
                                                                                         Tokat
               lerek Karadeniz, Türk gölü hâline     Preveze  Tesalya  DENİZİ  Midilli  Balıkesir  Bursa Kütahya  Tuz   Kayseri  Erzincan  Karakoyunlular
                                                                 EGE
                                                                                                       Van
                                                          İnebahtı
                                                                                             Malatya
               getirilmiştir. Karamanoğulları, Os-        Mora  Eğriboz  İzmir   Konya    Dulkadiroğulları Akkoyunlular  Gölü
                                                                                  Gölü
                                                                                                  Diyarbakır
               manlı topraklarına katılmış ve Ak-              Atina    Muğla  Antalya  Ramazanoğulları
                                                                             Burdur
                                                                                           Maraş
                                                                                       Adana
               koyunlu Hükümdarı Uzun Hasan,       Savaş               Rodos       Silifke  Memlûk   0  220 km
                                                                                            Devleti
               1473 Otlukbeli Savaşı ile mağlup                              AKDENİZ
                                                                                                  Harita 5.3
               edilmiştir. Bu zaferle Osmanlı Devleti, Fırat Nehri’nin batısındaki   Fatih ve II. Bayezid Dönemi
               Anadolu toprakları üzerinde tam bir kontrol sağlamıştır. Batı’da               Osmanlı Devleti
               ise Sırbistan, Mora Yarımadası, Eflak, Bosna, Boğdan, Arnavutluk
               ve Otranto’da Osmanlı hâkimiyeti sağlanmıştır.
                 Kızılelma
                 Fatih Sultan Mehmet’ten beri Os-
                 manlılar; Roma’yı fethetmeyi, Kızı-
                 lelma’ya ulaşmayı hedefliyordu. İs-
                 tanbul’a sahip olması sıfatıyla Fatih,
                 Roma üzerinde de hakkı olduğunu
                 ilan ediyordu. Bu amaçla Fatih, Gedik
                 Ahmet Paşa emrinde bir orduyu İtal-
                 ya üzerine gönderdi. Paşa, 1480’de
                 Otranto’yu alarak kaleye 500 kadar
                 asker yerleştirdi (Görsel 5.13). Ancak
                 1481’de Fatih’in ölümü, Osmanlıları
                 daha fazla ileri gitmekten alıkoydu.                                            Görsel 5.13
                 Otranto’da kalan 500 Osmanlı askeri, kaleyi Napoli kralına              Otranto Kalesi (İtalya)
                 terk etmek zorunda kaldı ve kralın hizmetine girerek İtalya
                 Harplerinde yararlı hizmetlerde bulundu (İnalcık, 2010, s.241-     YORUMLAYALIM
                 242'den düzenlenmiştir).
                Otranto Fethi'nin amaçları neler olabilir?


                                                                                                          131
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18